ამერიკული ფარმაცევტული კორპორაცია Pfizer-ი იუწყება, რომ მის მიერ კორონავირუსის საწინააღმდეგოდ შექმნილი ვაქცინა 95 პროცენტით ეფექტიანია და არ აქვს სერიოზული გვერდითი ეფექტები. ამის თქმის საფუძველს კომპანიას კლინიკური ცდების დასკვნითი ფაზის სრული შედეგები აძლევს.
Pfizer-ის განცხადებით, როგორც მონაცემები აჩვენებს, ვაქცინა COVID-19-ის მსუბუქი და მძიმე შემთხვევების პრევენციას ახდენს. ხანდაზმულებში, რომლებიც COVID-19-ის გართულებებისადმი ყველაზე მოწყვლადნი არიან და რომლებიც ზოგიერთი ტიპის ვაქცინაზე ძლიერ არ რეაგირებენ, Pfizer-ის ვაქცინა 94 პროცენტით ეფექტიანი აღმოჩნდა.
Pfizer-ი, რომელმაც ვაქცინა გერმანულ ბიოტექნოლოგიურ კომპანია BioNTech-თან ერთად შექმნა, აცხადებს, რომ ვაქცინაზე გადაუდებელი ნებართვის მოთხოვნით, აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციას უახლოეს დღეებში მიმართავს. ეს კი აჩენს იმედს, რომ სულ მალე, ვაქცინა რეალობა გახდება.
ვაქცინაზე მუშაობა მკვლევრებმა წელიწადზე ნაკლებ დროში დაასრულეს და როგორც ცდების შედეგები აჩვენებს, მოხსნილია ვაქცინის შექმნის სისწრაფის ყველანაირი რეკორდი, რადგან როგორც წესი, ამ პროცესს წლები სჭირდება.
„კვლევის შედეგები მნიშვნელოვან ნაბიჯს აღნიშნავს ამ ისტორიულ, რვათვიან მოგზაურობაში ვაქცინისკენ, რომელმაც ეს გამანადგურებელი პანდემია უნდა დაასრულოს“, — ამბობს Pfizer-ის აღმასრულებელი დირექტორი, დოქტორი ალბერ ბურლა.
Pfizer-ში აცხადებენ, რომ იმ შემთხვევაში, თუ აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაცია (FDA) ორდოზიანი ვაქცინის ლიცენზიას გასცემს, წლის ბოლომდე ხელმისაწვდომი იქნება 50 მილიონი დოზა, მომავალ წელს კი 1,3 მილიარდამდე დოზას დაამზადებს.
აქედან 12,5 მილიონი ადამიანისთვის საკმარისი დოზა უკვე შეკვეთილი აქვს აშშ-ს. ფედერალურ მთავრობას Pfizer-თან გაფორმებული აქვს 1,95-მილიარდ დოლარიანი კონტრაქტი ვაქცინის 100 მილიონ დოზაზე, რომელსაც ამერიკელები უფასოდ მიიღებენ.
საბოლოო შედეგები ემთხვევა Pfizer-ისა და BioNTech-ის მიერ წინა კვირაში გამოქვეყნებული ადრეული ანალიზის შედეგებს, რომლებიც ვაქცინის 90 პროცენტზე მეტით ეფექტიანობაზე მიუთითებდა. ორი დღის წინ, კიდევ ერთმა ფარმაცევტულმა კომპანია Moderna-მ ადრეულ ანალიზებზე დაყრდნობით გვამცნო, რომ მისმა ვაქცინამ 94,5-პროცენტიანი ეფექტიანობა აჩვენა.
Pfizer-ისა და BioNTech-ის კლინიკურ ცდაში დაახლოებით 44 000 მოხალისე მონაწილეობდა, რომელთაგან ნახევარს ვაქცინა გაუკეთეს, ნახევარს კი პლაცებო — მარილწყლის ინექცია. ამის შემდეგ, მკვლევრები უცდიდნენ, თითოეულ ამ ჯგუფში რამდენს განუვითარდებოდა COVID-19.
როგორც კომპანიები აცხადებენ, COVID-19-ის 170 შემთხვევიდან, 162 ინფიცირებული პლაცებოს ჯგუფში იყო და მხოლოდ რვა ვაქცინის ჯგუფში. COVID-19-ის ათი მძიმე შემთხვევიდან, ცხრას პლაცებო ჰქონდა გაკეთებული.
Pfizer-ისა და BioNTech-ის განცხადებით, ვაქცინის ეფექტიანობა მდგრადია ასაკის, რასისა და ეთნიკური ნიშნის მიხედვით. ყველაზე სერიოზული გვერდითი მოვლენა იყო დაღლილობის შეგრძნება; მოხალისეთა 3,7 პროცენტი იუწყებოდა, რომ ვაქცინის მეორე დოზის გაკეთების შემდეგ, დაღლილობას გრძნობდნენ. ხანდაზმული მოხალისეები კი მცირე და მსუბუქ გვერდით ეფექტებზე მიუთითებდნენ.
„ფრიად ამაღელვებელია. გრიპის ვაქცინისგან ვიცით, რომ 65 წელს გადაცილებულ ადამიანებში ვირუსისგან დაცვის მიღწევა ძალიან ძნელია და ამ ასაკობრივ ჯგუფში 94 პროცენტიანი ეფექტიანობა ნამდვილად გამორჩეული შედეგია“, — ამბობს იელის უნივერსიტეტის იმუნოლოგი აკიკო ივასაკი.
იელის გლობალური ჯანდაცვის ინსტიტუტის დირექტორი საად ომერი აღნიშნავს, რომ მისასალმებელია როცა უკვე ვიცით, რომ ვაქცინამ ადამიანები მწვავედ დაავადებისგანაც დაიცვა. მისივე თქმით, ეს მნიშნველოვანია იმ თვალსაზრისითაც, რომ ვაქცინის შეზღუდული ოდენობის პირობებში, პირველი მიზანი არა გადადების შეჩერება, არამედ ადამიანების მძიმედ ავად გახდომისგან დაცვაა.
იგი Pfizer-ს უფრო დეტალური ანალიზის სწრაფად გამოქვეყნებისკენ მოუწოდებს. კომპანიები აღნიშნავენ, რომ შედეგებს ისინი მიმოხილვისთვის მალე ატვირთავენ სამეცნიერო ჟურნალში, ამ პროცესს კი კვირები ან თვეები სჭირდება.
Pfizer- აცხადებს, რომ მზადაა, აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციას კლინიკური ცდების შედეგების გარდა მიაწოდოს უსაფრთხოების შესახებ ორი თვის განმავლობაში დაგროვებული მონაცემებიც, ისევე როგორც წარმოების დეტალური ჩანაწერები იმის საჩვენებლად, რომ ის მზადაა მუდმივად აწარმოოს საკუთარი მაღალი ხარისხის პროდუქტი. მონაცემების მიმოხილვის შემდეგ, აპლიკაციის შეფასებისთვის FDA ვაქცინის ექსპერტების დამოუკიდებელ საბჭოს მიმართავს; ამ პროცესმა შეიძლება რამდენიმე კვირა წაიღოს.
ორივე კომპანია, Pfizer-იც და Moderna-ც აცხადებენ, რომ პანდემიის მასშტაბებმა მათი ცდები დააჩქარა, რადგან მოხალისეები ვირუსით უფრო სწრაფად ინფიცირდებიან.
ორივე მათგანის ვაქცინა შექმნილია ახალი ტექნოლოგიით, რომელიც ადამიანებში გამოყენებისთვის აქამდე დამტკიცებული არ იყო. ისინი იყენებენ კორონავირუსის გენეტიკური მასალის, სახელად mRNA-ის სინთეტიკურ ვერსიას, რომელიც ადამიანის უჯრედებს ვირუსის ამ ფრაგმენტის მეტი ასლის შექმნას აიძულებს. ამის შემდეგ, ეს ფრაგმენტები იმუნურ სისტემაში განგაშს ტეხენ და ასტიმულირებენ, რომ ადამიანის ორგანიზმში ნამდვილი ვირუსის მოხვედრისთანავე, მას დაუყოვნებლივ დაესხან თავს და გაანადგურონ.
ვაქცინაზე ლიცენზიის მინიჭების შემთხვევაში, ყურადღება დაუყოვნებლივ გადაინაცვლებს მისი დისტრიბუციის საკთხებზე. ეს ვაქცინა -70 გრადუს ცელსიუსზე უნდა შეინახოს, ყველაზე დაბალ ტემპერატურაზე, რაც კი ამჟამად შექმნის პროცესში მყოფ რომელიმე სხვა ვაქცინას დასჭირდება. Pfizer-ი ვაქცინებს სპეციალური ყუთებით დააგზავნის, რომელშიც 1000-დან 5000 დოზამდე იქნება მოთავსებული; ყუთებს მშრალი ყინულით ამოავსებენ და დაუმონტაჟებენ GPS სენსორებს. ამ ვაქცინის შენახვა ხუთი დღის განმავლობაში იქნება შესაძლებელი ჩვეულებრივ მაცივარში ან 15 დღის განმავლობაში სპეციალურ გამაგრილებლებში, თუკი მშრალი ყინული არ ამოქრება და ყუთებს დღეში ორზე მეტჯერ არ გავხსნით.
რაც შეეხება Moderna-ს ვაქცინას, მისი ხანგრძლივად შენახვისთვის საჭიროა -20 გრადუსი ცელსიუსი, მაგრამ ჩვეულებრივ მაცივარში შენახვისას, ეფექტიანობას 30 დღის განმავლობაში შეინარჩუნებს.
მომზადებულია The New York Times-ის მიხედვით.
