წარმოიდგინეთ, რომ ხართ მოწინავე ტექნოლოგიების მქონე არამიწიერი ცივილიზაცია და ირმის ნახტომში სხვა ცივილიზაციებთან კონტაქტს ცდილობთ. სად მოძებნიდით პირველ რიგში? ალბათ თქვენთან ახლოს, არა?
გალაქტიკის ცენტრი — გადაჭედილი, მომაჯადოებელი რეგიონი სუპერმასიურ შავ ხვრელ მშვილდოსანი A*-ს გარშემო, ირმის ნახტომის ერთ-ერთი საუკეთესო ადგილია განმეორებადი რადიოსიგნალების გამოსაგზავნად, რომ იქნებ ისინი ვინმემ დაიჭიროს.
ასე ფიქრობს მკვლევართა ჯგუფი, რომელსაც კორნელის უნივერსიტეტის ასტრონომი აკშაი სურეში ხელმძღვანელობს; მათ ამ სიგნალების მოძებნის გზას მიაგნეს.
პროექტ Breakthrough Listen-ის პროგრამა პერიოდული სპექტრული სიგნალები (BLIPSS) ეძებს უცნაურად პულსირებად რადიოგამოსხივებას გალაქტიკის ცენტრიდან, რომელიც შეიძლება, გონიერ არამიწიერ ცივილიზაციათა შეტყობინებები იყოს.
„BLIPSS-ი მოწინავე პროგრამული უზრუნველყოფის პოტენციალს გვიჩვენებს გონიერ არამიწიერ ცივილიზაციათა ძებნაში (SETI)“, — ამბობს სურეში.
გალაქტიკის ცენტრი ძლიერ მშფოთვარე ადგილია, გადაჭედილია ყველა სახის ვარსკვლავით და მტვრისა და გაზის სქელი ღრუბლებით, რომლებიც იქ არსებულ ობიექტთა უმეტესობას ბინდავს. ამას გარდა, არსებობს ბუნებრივი ობიექტებიც, რომლებიც განმეორებად რადიოსიგნალებს ასხივებს.
თუმცა, ცის სხვა რეგიონებთან შედარებით, ის საკმაოდ გადატვირთულია; სტატისტიკურად, გალაქტიკის ცენტრის ხედვის ხაზში არსებულ ვარსკვლავთა იმ დიდი რაოდენობიდან გამომდინარე, უდიდესი პოტენციალი აქვს, რომ სწორედ ის მიმართულება იყოს, სადაც სიცოცხლისათვის ხელსაყრელი ეგზოპლანეტები მდებარეობს.
თუკი არამიწიერ ცივილიზაციათა სიგნალის პოვნა გვსურს, ეს ერთ-ერთი საუკეთესო ადგილია საძებნელად, თუმცა არსებობს მრავალი გამოწვევა. გალაქტიკის ცენტრიდან მომდინარე სინათლის ბუნებრივ კაკაფონიაში ხელოვნური სიგნალის გამორჩევა ძლიერ რთული ამოცანაა.
პერიოდული პულსირებადი სიგნალები საკმაოდ იაფი გზა იქნებოდა ვარსკვლავთშორის სივრცეში საკმაოდ დიდ მანძილზე სიგნალების გასავრცელებლად. აქ, დედამიწაზე, პულსირებად სიგნალებს ვიყენებთ დისტანციური რადარების ზონდირებასა თუ საჰაერო ხომალდთა ნავიგაციაში, მაგრამ საკმარისად მოწინავე ტექნოლოგიებით, შესაძლებელია მათი მასშტაბის ისე გაზრდა, რომ გაცილებით დიდ მანძილზე გაიგზავნოს.
BLIPSS-ი ე. წ. სწრაფად კეცვად ალგორითმს იყენებს, რომელიც ძებნის ძლიერ მგრძნობიარე მეთოდია პერიოდული სიგნალების იდენტიფიცირებისთვის. მაგალითად, წარსულში, მეცნიერები მას ვარსკვლავის ერთ-ერთი ტიპის, პულსარების საძებნელად იყენებდნენ, რომლებიც სინათლის პერიოდულ პულსებს გამოსცემს.
სურეშმა და მისმა კოლეგებმა სწრაფად კეცვად ალგორითმს სხვა დავალება მისცეს. SETI-ს ინსტიტუტის პროექტ Breakthrough Listen initiative-ის ფარგლებში შეგროვებული გალაქტიკის ცენტრის რადიომონაცემები მათ BLIPSS-ს მოარგეს; მონაცემები 7 და 11,2 საათის განმავლობაში იყო შეგროვებული ავსტრალიის მარიანგის ტელესკოპისა და გრინ-ბენკის ტელესკოპების მიერ.
BLIPSS-ი გრინ-ბენკის ტელესკოპის მიერ 4,5 საათის განმავლობაში შეგროვებულ მონაცემებზე გაუშვეს; მონაცემები 4 და 8 გიგაჰერცის დიაპაზონებს შორის იყო.
პროგრამული უზრუნველყოფა მკვლევრებმა პულსარებზე დატესტეს, რათა დარწმუნებულიყვნენ, რომ მას ისეთი სიგნალების დაფიქსირება შეუძლია, როგორსაც ისინი ეძებდნენ; ამას გარდა, დაავიწროვეს სიხშირის დიაპაზონი, იმის მეათედამდე, რასაც FM რადიოსადგური იკავებს, პულსებს შორის 11-100-წამიან პერიოდულობამდე.
მათ პარამეტრებს არცერთი სიგნალი არ დაემთხვა, მაგრამ ამ მცდელობამ მეთოდის ეფექტიანობა წარმოაჩინა; მკვლევართა ჯგუფი დარწმუნებულია, რომ მას მომავალში ძებნის სხვადასხვა პარამეტრებით გამოიყენებს.
პროგრამული უზრუნველყოფა BLIPSS-ი საჯაროდ არის ხელმისაწვდომი, ისევე, როგორც ჯგუფის მონაცემთა ბაზები. მკვლევრები ამბობენ, რომ მიესალმებიან, თუკი ვინმე თავადაც ჩაატარებს საკუთარ ანალიზებს.
კვლევა The Astronomical Journal-ში გამოქვეყნდა.
მომზადებულია seti.org-ისა და ScienceAlert-ის მიხედვით.
