ბალერინა

ამ დანგრეულ შენობას თურმე სულ შემთხვევით გადააწყდნენ. საიდანღაც მანქანით მომავლებს გზად ბენზინი გასთავებიათ და რადგან უკვე საღამო იყო, ღამის გასათევადაც აქ, დუშნიცაში [1], ამ უსიამოვნო სახელის მქონე სოფელში დარჩენილან, რომელიც ადრე პატარა კურორტი იყო – თავისი მინერალური წყლით, პარკით, შადრევნით და ორი პანსიონით. ერთი მათგანი აღარ არსებობს, მეორე კი – აი, სწორედ ის მეორე იქირავეს სოფლის საბჭოსგან გროშის ფასად, იმ პირობით, რომ შიგ თეატრს გახსნიდნენ.

საბალეტო თეატრი დუშნიცაში.

ქალი იმით მოიხიბლა, რომ ამ შენობას სცენა ჰქონდა.

მომცრო შენობა იყო, პრუსიულ ყაიდაზე ნაშენი – ხითა და აგურით. პირველ სართულზე ადრე მისაღები და სამზარეულო ყოფილა და კიდევ პატარა სასადილო დარბაზი ვერანდაზე. ჩრდილოეთის მხრიდან, როგორც სოფლის ყველა სასტუმროს, საცეკვაო დარბაზი ჰქონდა. კედლები კი ოდესღაც ხის პანელებით იყო მოპირკეთებული, რომლებიც ახლა ერთიანად ჩამომთხვლეულა და ჩამომპალა. ეს ბედი ნაწილობრივ იმ ხის სცენამაც გაიზიარა – პატარა იყო, მაგრამ მაინც სცენა ეთქმოდა – თავისი ორი ასასვლელით შენობის ორი სხვადასხვა მხრიდან, რომლებიც საჭიროების შემთხვევაში კულისების როლსაც ასრულებდნენ.

მეორე სართული რამდენიმე ოთახისა და ორი სააბაზანოსგან შედგებოდა. ეს იყო და ეს.

გამხდარი ქალი იყო, თუმცა გამხდარი აღარ ერქვა იმას – ჯოხივით დაწვრილებულიყო და გამომხმარიყო. ყველაფერი მოგრძო და წვეტიანი ჰქონდა – ვიწრო სახეც, წამახული ცხვირიც და მუდამ გაშლილი, ჭაღარაშერეული თმაც, რომელიც ცოტათი კუდიან დედაბერს ამსგავსებდა. ყოველთვის გამოარჩევდი თავისი ასაკის ქალებისგან, რომლებიც მოწესრიგებულ ვარცხნილობებს ან თუნდაც სადა კოსებს ატარებდნენ. თხელი, გრძელთითებიანი ხელები ჰქონდა და გაკნაჭული ფეხები. თან სულ შარვალი ეცვა გაუხდელად. უკნიდან ახალგაზრდა გოგოს ჰგავდა, მაგრამ სახე უმალვე გასცემდა მის ნამდვილ ასაკს – თითქოს ნაკვთებს ნაოჭების ბადე უმაგრებს, რომ არ ჩამოეშალოსო. მაინც ეტყობოდა, ერთ დროს ლამაზი ქალი უნდა ყოფილიყო.

მისი ქმარი, მეგობარი, თუ, რა მნიშვნელობა აქვს, ვინც იყო, იყო, თეატრის დაფუძნებიდან სამი თვის შემდეგ ცამოწმენდილზე გაუჩინარდა. ქალზე ბევრად ახალგაზრდა ჩანდა, ან იქნებ, უბრალოდ, თავის ასაკთან შედარებით  გამოიყურებოდა კარგად? იქნებ ულვაშსაც იღებავდა, ან ჟანგისფერი გარემოსა და ფერდაკარგული სიმწვანის ფონზე, მის თვალშისაცემ წითელ და ლაჟვარდისფერ პერანგებს შეჰყავდი შეცდომაში? „მოკეტე, საყვარელო!“ – ასე მიმართავდა ხოლმე, როცა ქალი ცუდ ხასიათზე იყო და უმნიშვნელო რამეზე გაუწიწმატდებოდა. – ხდება ზოგჯერ ასე, გგონია, რომ მთელი ქვეყანა შენ გადაგემტერა; ან როდესაც ღამღამობით ხერხემლის ტკივილისგან გაწამებული კვნესოდა ხოლმე, რომელსაც კარგა ხანია არანაირი წამალი აღარ უყუჩებდა. ამ დროს კაცი საწოლში გვერდს იცვლიდა და სიბნელეში გამოსცრიდა: „მოკეტე, საყვარელო!“

არავინ იცის, რატომ, რა მიზეზით მიატოვა ქალი – იქნებ ბოლოს სერიოზულად იჩხუბეს? იქნებ ეს გვერდზე გადაზნექილი, ჭერიდან ნადენი წყლით ჩამომპალი, დაფეხვილი და ჩალეწილფანჯრებიანი სახლი ამოუვიდა ყელში? ასე იყო თუ ისე, წავიდა, გადაიკარგა.

ქალი ისე იქცეოდა, თითქოს კაცის გაუჩინარება არც კი შეუნიშნავს. ხანდახან სოფელში ერთადერთ მანქანის მფლობელ გლეხს აბარებდა ხოლმე  ქალაქში რაღაც-რაღაცებს – გზავნილების ფოსტაში წაღებას, ელექტროენერგიის გადასახადის ჩარიცხვას და ასეთ რამეებს. ფულსაც მუდმივად ღებულობდა – ალბათ, პენსიას. ზოგჯერ თვითონაც მიდიოდა ხოლმე ახლომდებარე პატარა ქალაქში და იქ აფთიაქში კრემებს, აბებს და ნელსაცხებლებს ყიდულობდა – ყველაფერს ძვირფასს, დასავლური ფირმებისას.

მშრალი კანი ნამდვილი სატანჯველია. დილა-საღამოს ცხიმიანი კრემი უნდა შეიზილო. კაკაოს ზეთს არაფერი სჯობს, და შველის კიდეც, მაგრამ მისი მოტკბო სუნი თავს გატკივებს. ჰო, უნდა დაიტენიანო სხეული, გაიპოხო, ნელსაცხებელი შეიზილო. ხანდახან ის ძვირიანი კრემებიც ვერაფერს შველოდა და ისევ უბრალო ზეითუნის ზეთს მიაკითხავდა ხოლმე. რა ექნა, ასეთი კანით დაიბადა. თითის წვერებს რომ ჩამოისვამდა სახეზე, დეკოლტეზე, მხრებზე, მკლავებზე, ტკივილამდე დაჭიმული მშრალი კანი თითქოს ჭრიალებდა თითებქვეშ. ადამიანებსაც ისევე რომ უჩნდებოდეთ ხანძარი, როგორც ტყეებს ეკიდებათ ცეცხლი გვალვაში, ალბათ ჩირაღდანივით აალდებოდა. მშრალ და გავარვარებულ სხეულზე  სიცივე თითქმის არ ეკარებოდა. ცერებზეც დგებოდა – ბალერინას ჩვევებს არ ივიწყებდა – ხელებს მაღლა ასწევდა, ღრმად და დინჯად ივსებდა ჰაერით ფილტვებს და ნელა, ელეგანტურად ადგამდა ნაბიჯებს, თითქოს ცეკვავდა.

ჩამონგრეული სახლის შეკეთება არც უცდია. ხანდახან იმ სოფლელ გოგოს ალაგებინებდა, უკანონო შვილი რომ ჰყავდა და კარგადაც უხდიდა. ისიც თავს არ ზოგავდა, თუმცა დასალაგებელი ბევრი არაფერი იყო. სახლის პატრონი აჩრდილივით შეუმჩნევლად და უხმაუროდ დადიოდა თავის სახლში. მეორე სართულზე ერთ ოთახში ცხოვრობდა და დანარჩენებში არც იხედებოდა. ადგომისას თავის ლოგინს თუ გაასწორებდა და ხანდახან სარეცხს თუ დარეცხავდა, ეს იყო მისი საქმე. საჭმელი არც ახსოვდა, ხანდახან თუ წაციცქნიდა რამეს, არც სადილს იმზადებდა. მისი ძირითადი საკვები იყო ხილი, სტაფილო, შავი პური და შვრიის ფანტელი რძით. რძე სოფლიდან მოჰქონდა. იქვე პატრონის თვალწინ აუდუღარს მოსვამდა ხოლმე. გლეხის ქალი კი ზიზღით შეყურებდა. – ასაკში ძვლებს უნდა გაუფრთხილდე. ოსტეოპოროზი და ათასი სხვა საშიშროება გემუქრება. ადამიანი ამ დროს ისეთივე მყიფე და მსხვრევადი ხდება, როგორც გამხმარი,  დაფუტუროვებული ხის ტოტიო.

სახლში არაფერი შეუცვლია. მისაღებში, აბრის ქვეშ, ჯერ კიდევ ეკიდა დაფა რამდენიმე გასაღებით, რომლებზეც ხისგან გამოჩორკნილი, ულაზათო ბრელოკი კონწიალობდა ზედ ამოტვიფრული ნომრებით. გაუქმებულ სასადილო ოთახში ჩამტვრეული ფანჯრებიდან შემოდგომობით ქარს გამხმარი ფოთლები შემოჰქონდა. ხანდახან ბაყაყებიც კი ახერხებდნენ შიგნით შეძვრომას. ამიტომაც გადაკეტა ვერანდის კარი გასაღებით და მას შემდეგ იქ ფეხი აღარასოდეს შეუდგამს.

[1] Dusznica – პოლ. გულის ხუთვა.