კომეტა #კოსმოსი

კომეტა არის მტვრისა და ყინულის პატარა ნატეხი, რომელიც მზის გარშემო მოძრაობს. ზოგჯერ მას „ჭუჭყიან თოვლის გუნდასაც“ უწოდებენ. მზის სისტემაში მილიარდობით კომეტაა, მაგრამ მათი უმეტესობა დედამიწასთან ახლოს არასოდეს ხვდება. ყველაზე სახელგანთქმულია ჰალეის კომეტა, რომელიც ჩვენი პლანეტიდან ყოველ 76 წელიწადში ერთხელ ჩანს.

პლანეტების უმეტესობა მზის გარშემო წრიულ გზაზე მოძრაობს. მეორე მხრივ, კომეტების გზა წაგრძელებულია და დიდ ოვალს წააგავს. კომეტების დიდი ნაწილი ორბიტაზე მოძრაობისას მზეს ძალიან შორდება და მზის სისტემის ძალიან გარე მისადგომებამდე გადის. ზოგიერთი კომეტა მზის გარშემო ერთ შემოვლას რამდენიმე წელიწადს ანდომებს, ზოგი კი ათასწლეულებს.

დედამიწა ხანდახან ზოგიერთი კომეტის ორბიტას კვეთს. ამ კომეტის გავლის შედეგად იქ დარჩენილი მტვრის ნაწილაკები დედამიწის ატმოსფეროში ცვივა, ცაში იწვებიან და ღამის ცაზე თვალისმომჭრელ მეტეორულ წვიმას წარმოქმნიან, რასაც ზოგჯერ „ვარსკვლავის ჩამოვარდნას“ ვუწოდებთ.

კომეტის მთავარ ნაწილს ბირთვი ეწოდება. ის გაყინული წყლის, აირების, მტვრისა და ქანებისგან შედგება. როგორც წესი, ამ ბირთვის სიგანე ხშირად რამდენიმე კილომეტრია.

უმეტეს შემთხვევაში, კომეტები მხოლოდ ბირთვისგან შედგება. თუმცა, როდესაც კომეტა მზესთან ახლოს მიდის, ცხელდება და აირებსა და მტვერს გამოყოფს. ამ დროს წარმოიქმნება გაზისა და მტვრის უზარმაზარი ღრუბელი, რომელსაც კომას უწოდებენ. კომა ზოგჯერ დედამიწაზე დიდია. ამის შედეგად, კომეტა გადღაბნილად მოჩანს.

როდესაც კომეტა მზესთან კიდევ უფრო ახლოს მიდის, უჩნდება კუდი. ეს იმიტომ ხდება, რომ მზე კომეტას ენერგიას და ნაწილაკთა ნაკადებს აცლის. ამ დროს გაზი და მტვერი ძალიან გრძელ ნაკადად იჭიმება. კომეტის კუდი შეიძლება ძალიან დიდი იყოს, უფრო გრძელი, ვიდრე დედამიწასა და მზეს შორის მანძილია. კომა და კუდი მხოლოდ მზესთან მიახლოებისას ჩნდება და მაშინვე ქრება, როდესაც კომეტა ჩვენს დედავარსკვლავს დაშორდება.