ახლად შეთავაზებულმა პროპულსიის სისტემამ მძიმე კოსმოსური ხომალდი მზის სისტემის მიღმა თეორიულად შეიძლება ხუთ წელზე ნაკლებ დროში გაიყვანოს; შეგახსენებთ, რომ ისტორიულ ხომალდ ვოიაჯერ 1-ს ამისათვის 35 წელიწადი დასჭირდა.
წლის დასაწყისში, კონცეპტს, სახელად „გრანულების სხივის“ (pellet-beam) პროპულსია, განვითარებისთვის NASA-სგან გრანტის სახით 15 000 დოლარი გადაეცა.
დასაწყისშივე უნდა აღინიშნოს, რომ კონცეპტი ამჟამად მხოლოდ ქაღალდზე, გათვლების სახით არსებობს და შესაბამისად, ჯერ ძლიერ არ უნდა აღვფრთოვანდეთ.
მიუხედავად ამისა, კონცეპტმა ყურადღება მიიქცია არა მხოლოდ ვარსკვლავთშორის სივრცეში მოკლე დროში მოგზაურობის პოტენციალის გამო, არამედ იმიტომაც, რომ როგორც აცხადებენ, ამ გზით შესაძლებელია საკმაოდ დიდი ხომალდების აგება.
„ეს შეთავაზება განიხილავს მძიმე ტვირთის (ტონა და მეტი) ახალ მამოძრავებელ (პროპულსია) არქიტექტურას მზის სისტემის მასშტაბით და ვარსკვლავთშორის სივრცეში“, — განმარტავს შეთავაზების ავტორი, ლოს-ანჯელესის კალიფორნიის უნივერსიტეტის აეროკოსმოსური ინჟინერი არტურ დავოიანი.
კონცეპტ გრანულების სხივის შთაგონების წყარო ნაწილობრივ გახდა ინიციატივა Breakthrough Starshot-ი, რომელიც „სინათლის იალქნის“ პროპულსიის სისტემით მუშაობს. მილიონობით ლაზერის დახმარებით, ციცქნა ზონდს თეორიულად შეუძლია, რომ უახლოეს მეზობელ ვარსკვლავ პროქსიმა კენტავრამდე სულ რაღაც 20 წელიწადში მიაღწიოს.
ახალი წინადადების იდეაც მსგავსია — წვის ნაცვლად, საწვავი რაკეტას ვესროლოთ, მაგრამ განსხვავება ისაა, რომ განიხილავს, როგორ გავაკეთოთ ეს უფრო დიდ ობიექტებზე. თუკი ერთ მშვენიერ დღეს ვარსკვლავთშორის სივრცეში გაჭრას ან მზის სისტემის მიღმა არსებულ პლანეტათა კოლონიზებას მოვინდომებთ, პატარა ხომალდი ნამდვილად არ გვეყოფა.
იმისათვის, რათა იმუშაოს, კონცეპტუალურ პროპულსიურ სისტემას ორი ხომალდი სჭირდება — ერთი, რომელიც ვარსკვლავთშორის სივრცეში წავა და მეორე, რომელიც დედამიწის გარშემო იმოძრავებს.
დედამიწის ორბიტაზე მოძრავმა ხომალდმა ვარსკვლავთშორისი ხომალდისკენ ციცქნა მიკროსკოპული ნაწილაკების სხივი უნდა მიმართოს.
ეს ნაწილაკები ლაზერებით უნდა გაცხელდეს, რამაც მათი ნაწილის პლაზმად გადადნობა უნდა გამოიწვიოს, რაც თავის მხრივ, გრანულებს უფრო ააჩქარებს; ამ პროცესს ლაზერულ აბლაციას უწოდებენ.
გრანულების სიჩქარემ წამში 120 კილომეტრს უნდა მიაღწიოს, დაარტყას ვარსკვლავთშორისი ხომალდის ან იალქანს ან მასში არსებულ მაგნიტს და ხომალდი უზარმაზარ სიჩქარემდე ააჩქაროს, რაც მას დაეხმარება, გააღწიოს ჰელიოსფეროს — მზის ქარის ბუშტს მზის სისტემის გარშემო.
„გრანულების სხივის საშუალებით, მზის სისტემის გარე პლანეტებამდე მიღწევს წელიწადზე ნაკლებ დროში იქნება შესაძლებელი, 100 ასტრონომიული ერთეულის (მანძილი მზესა და დედამიწას შორის) დაფარვა დაახლოებით სამ წელიწადში და მზის გრავიტაციის დაძლევა (500 ასტრონომიული ერთეული) დაახლოებით 15 წელში“, — ამბობს დავოიანი.
შედარებისთვის კიდევ ერთხელ გეტყვით, რომ ასტრონომიული ერთეული უხეშად უდრის მანძილზე მზესა და დედამიწას შორის, ანუ დაახლოებით 150 მილიონ კილომეტრს.
ვოიაჯერ 1-ს ვარსკვლავთშორის სივრცეში შესასვლელად 35 წელი დასჭირდა, მან ეს 2012 წელს შეძლო, დედამიწიდან 122 ასტრონომიული ერთეულის მანძილზე.
ამჟამინდელი გათვლებით,გრანულების სხივზე მომუშავე ერთტონიან ხომალდს ამის გაკეთება ხუთ წელიწადში შეეძლება.
როგორც დავოიანი განმარტავს, გრანულების მიდგომა მხოლოდ ლაზერებისას იმიტომ არჩია, რომ მათი ამოძრავება შედარებით დაბალენერგიული ლაზერებით არის შესაძლებელი. ამჟამინდელი გათვლებით, საჭირო იქნება მხოლოდ 10-მეგავატიანი ლაზერული სხივები.
„ლაზერული სხივისგან განსხვავებით, გრანულები სწრაფად არ განიბნევა, რაც უფრო მძიმე ხომალდის აჩქარების საშუალებას იძლევა“, — აღნიშნავს დავოიანი.
მისი განცხადებით, გრანულები ფოტონებზე გაცილებით მძიმეა, უფრო მეტ იმპულსს ატარებენ და ხომალდისთვის უფრო მეტი ძალის გადაცემა შეუძლიათ.
რა თქმა უნდა, ეს ყველაფერი ჯერ მხოლოდ სპეკულაციაა, მაგრამ NASA-ს გრანტი იდეას დახვეწაში ნამდვილად დაეხმარება.
პროექტი ერთ-ერთი იყო იმ 14-დან, რომლებიც ადრეულ ფაზაშივე დააფინანსეს და შემდეგი ნაბიჯი იქნება ექსპერიმენტების შედეგად კონცეფციის დადასტურება.
მომზადებულია nasa.gov-ისა და ScienceAlert-ის მიხედვით.
