უსინათლო თავს აქნევდა. და საერთოდ, მთელი ტანით წინ და უკან ირხეოდა.
– კარგად ვერ გიხსნი, არა? – ვკითხე.
გაჩერდა და დივანის კიდეზე ჩამოიჩოჩა. როცა მისმენდა, თითებს წვერზე ათამაშებდა, მელოდებოდა, რომ ახსნა გამეგრძელებინა. თავს მიქნევდა, მამხნევებდა, უნდოდა, ეჩვენებინა, რომ ჩემი ახსნა-განმარტებები მოწონდა. ვფიქრობდი, კიდევ რა შეიძლებოდა დამემატებინა.
– მართლა ძალიან დიდია და მასიური, ქვისგან აშენებული. მარმარილოსგანაც. ძველად, როდესაც ეს ტაძრები შენდებოდა, ხალხს ღმერთთან უნდოდა ასვლა. მაშინ ღმერთს დიდი ადგილი ეკავა მათ ცხოვრებაში. ამას ტაძრების მშენებლობის მიხედვითაც დავასკვნით. მაპატიე, მგონი, ამაზე მეტად ვერ მიგახვედრებ. დიდი ვერაფერი შვილი ვარ. – მოვუბოდიშე.
– არა უშავს. – მითხრა უსინათლო კაცმა. – მისმინე, შეიძლება რაღაც გკითხო? ერთი მარტივი შეკითხვა მაქვს. მაინტერესებს უბრალოდ, შეურაცხყოფად ნუ მიიღებ. ჩემი მასპინძელი ხარ. მაგრამ უნდა გკითხო, ღმერთი გწამს? ხომ არა უშავს, ამას რომ გეკითხები?
– არა-მეთქი, თავი გავიქნიე, თუმცა, ის ამას ვერ დაინახავდა. თვალის ჩაკვრაც ხომ იგივეა, რაც თავის დაკვრა უსინათლო ადამიანისთვის.
– მგონი, არაფრის მჯერა. არაფრის მწამს. ზოგჯერ რთულია. ხომ გესმის, რასაც ვგულისხმობ?
– მესმის. – მითხრა.
– აი, ასეა. – ვთქვი.
ტელევიზორში ინგლისელი კაცი თხრობას აგრძელებდა. ჩემმა ცოლმა ძილში ამოიხვნეშა. მერე ღრმად ჩაისუნთქა და ისევ ძილმა წაიღო.
– უნდა მაპატიო. – ვუთხარი. ვერ შევძელი ზუსტად ამეღწერა, როგორია კათედრალი. ვერ ვხსნი, ალბათ უნიჭო ვარ. ამაზე მეტად ვერ ავხსნი.
უსინათლო კაცი მშვიდად იჯდა, თავი ჩამოეშვა და ისე მისმენდა.
– სიმართლე ისაა, რომ კათედრალები ჩემთვის ბევრს არაფერს ნიშნავს. არაფერს. საკათედრო ტაძრები. შეიძლება, მხოლოდ ღამით ტელევიზორში უყურო. სულ ესაა, ჩემთვის.
უსინათლო კაცმა ყელი ჩაიწმინდა. ცხვირსახოცი ამოიღო უკანა ჯიბიდან და თქვა:
– მივხვდი, არა უშავს, ასეც ხდება ხოლმე, ნუ იდარდებ. იცი, რაღაც უნდა გთხოვო. ერთი აზრი მომივიდა. სახლში სქელი ქაღალდი ხომ არ მოიძებნება? და ფანქარიც. რაღაც მინდა გავაკეთო. მინდა, ერთად დავხატოთ. თუ ქაღალს და ფანქარს იპოვი. მიდი, ძმაო, იქნებ ნახო სადმე.
რა მექნა, ზემოთ ავედი. თითქოს კილომეტრები გავიარე, ფეხებში ძალას ვერ ვგრძნობდი და ვეცემოდი. ჩემი ცოლის ოთახში შევედი და მოვათვალიერე. მაგიდაზე პატარა კალათში კალმისტრები ეწყო. მერე ტვინი ვიჭყლიტე, საიდან მომეტანა სქელი ქაღალდი. გამახსენდა, სად შეიძლებოდა ყოფილიყო.
ქვემოთ, სამზარეულოში! სუპერმარკეტის ქაღალდის პარკში ხახვის ნაფცქვენები ეყარა. გადმოვატრიალე და გადმოვფერთხე. სასტუმრო ოთახში გავიტანე და უსინათლო კაცს ფეხებთან დავუდე. დაბალი მაგიდიდან ყველაფერი ავალაგე, ქაღალდის პარკი გავშალე. ხელი რამდენჯერმე გადავუსვი და ნაკეცები შეძლებისდაგვარად გავასწორე. უსინათლო კაცი დივანიდან ჩემს გვერდით ხალიჩაზე ჩამოცურდა. ხელები ქაღალდის პარკზე გადაატარა. ქაღალდის კიდეები თითებით მოსინჯა. კიდეები, კიდეებიც კი! კუთხეებზე გაჩერდა.
– კარგია, კარგი, მოდი, დავიწყოთ. – მითხრა.
ჩემს ხელს მიაგნო, კალმისტრიან ხელს. თავისი ხელი ზემოდან დამადო.
– აბა, ძმაო, მიდი, დახატე. დახატე. შენ დახატე და მე მოგყვები. დაიწყე და ვნახავთ.
ასე დავიწყეთ. ჯერ დავხატე ყუთი, რომელიც სახლსჰგავდა. ეს შესაძლოა ის სახლიც ყოფილიყო, რომელშიც ვცხოვრობდი. მერე სახურავი დავადგი. სახურავის კუთხეებს წვეტები გავუკეთე. რა სიგიჟეა.
– აქ ამოიზნიქა. – თქვა მან. – შესანიშნავია. რა კარგად გამოგდის. რას წარმოიდგენდი, რომ ოდესმე ასე დახატავდი, არა? გააგრძელე, ძმაო. ხედავ, რა უცნაურია ცხოვრება. მიდი. გააგრძელე.
მივახატე თაღისებური ფანჯრები. მერე უსაშველოდ დიდი სვეტები. დიდებული კარი. ვეღარ ვჩერდებოდი. ტელევიზიამ მაუწყებლობა დაასრულდა. კალმისტარი დავდე და თითები გავავარჯიშე. უსინათლო კაცმა ისევ დაიწყო ქაღალდის თითებით სინჯვა. თითის ბალიშებით გაშლილ ქაღალდს გარშემო შემოუარა. თან თავს იქნევდა.
– არაჩვეულებრივია. – თქვა ბოლოს.
ხელში კალამი ავიღე, მან ჩემი ხელი იპოვა. დაგავაგრძელეთ. მე, რა თქმა უნდა, მხატვარი არ ვარ, მაგრამ ისევ ისე განვაგრძე ხატვა.
ჩემმა ცოლმა თვალები გაახილა და დაგვაჩერდა. დივანზე წამოჯდა, ხალათი თითქმის ბოლომდე გაეხსნა:
– რას აკეთებთ? მითხარით, ვერ ვხვდები.
არაფერი ვთქვი.
უსინათლო კაცმა უპასუხა:
– კათედრალს ვხატავთ. მე და შენი ქმარი. კარგად დააჭირე. – მითხრა. – ასე, ასე, აი, კარგია. რა კარგად გამოგივიდა. დამიჯერე, ძმაო. ხომ არ გჯეროდა, რომ დახატავდი. მაგრამ შეძელი. ახლა ყველაფერი გასაგებია. ხვდები, რასაც ვამბობ? ახლა რაღაც სერიოზული უნდა დავხატოთ. ხელი ხომ გაგიძლებს? მოდი, ადამიანები ჩავსვათ, აბა, რა ტაძარი იქნება ადამიანების გარეშე?
– რა ხდება? რობერტ, რას აკეთებთ, კი მაგრამ? ვერაფერს ვხვდები. – ისევ იკითხა ჩემმა ცოლმა.
– არაფერი, არაფერი, ყველაფერი მშვენივრადაა. – უპასუხა უსინათლო კაცმა, და მერე მე მომმართა: – ახლა თვალები დახუჭე, ძმაო.
დავხუჭე. როგორც კი მითხრა, მაშინვე დავხუჭე.
– დახუჭე? – შემამოწმა.- არ გამოიხედო.
– ჰო,
– დახუჭული გქონდეს. ახლა დახატე, არ გაჩერდე. – მიბრძანა.
ხატვა ასე გავაგრძელეთ. ჩემი ხელი მუჭში ჰქონდა მომწყვდეული, თითქოს ქაღალდზე ის დაატარებდა. ისეთი გრძნობა მქონდა, რომ ამაზე კარგი ჩემს ცხოვრებაში არაფერი მომხდარა.
– მგონი, დავასრულეთ, – ბოლოს თქვა. – აბა, შეხედე, როგორი გამოვიდა?
მაგრამ მე თვალები დახუჭული მქონდა. მეგონა, არ უნდა გამეხილა. მეგონა, ვალდებული ვიყავი, თვალებდახუჭული ვმჯდარიყავი.
– უყურებ? – იკითხა ბოლოს.
თვალების გახელას არც კი ვაპირებდი. ჩემს სახლში ვიყავი, ვიცოდი. თუმცა, ჩემს გარშემო უკიდეგანო სივრცეს ვგრძნობდი.
– დაუჯერებელია. – აღმომხდა.