2011 წელს გაერო-ს ყოფილმა გენერალურმა მდივანმა, კოფი ანანმა ყველასთვის მოულოდნელი განცხადება გააკეთა.
ანანმა მკაცრი ნარკოპოლიტიკა დაგმო და აღნიშნა, რომ მსოფლიო ნარკოტიკებთან ბრძოლაში დამარცხდა, რადგან არალიბერალურმა პოლიტიკამ ვერ გაამართლა.
„აკრძალვამ არ შეამცირა არც მოთხოვნა და არც მიწოდება, მსოფლიომ ნარკოტიკებთან ომი წააგო“, – განაცხადა კოფი ანანმა.
გაერო-ს ყოფილი გენერალური მდივნის სიტყვებმა მსოფლიო ლიდერებში აზრთა სხვაობა გამოიწვია, თუმცა მალევე რამდენიმე ქვეყანამ, გაერო-სგან მიღებული რეკომენდაციების საფუძველზე, ნარკოპოლიტიკა შეცვალა.
გაერო-ს გენერალური მდივნის ამ განცხადებიდან ერთი წლის თავზე ხორვატიაში მარიხუანას დეკრიმინალიზაცია, ურუგვაიში კი ლეგალიაზაცია მოხდა.
ურუგვაი ის ქვეყანაა, სადაც 12-წლიანი დიქტატურის პერიოდში ნარკოდანაშაულისთვის მკაცრი სასჯელი დღემდე კარგად ახსოვთ.
მსოფლიოში ყველაზე ღარიბი პრეზიდენტის სახელით ცნობილმა ხოსე მუხიკამ, რომელიც სახელმწიფოს ლიდერად 2010 წელს აირჩიეს, ურუგვაის ნარკოპოლიტიკა რადიკალურად შეცვალა. სტატისტიკის მიხედვით, ლიბერალურმა მიდგომამ ნარკოდილერების რაოდენობა მნიშვნელოვნად შეამცირა, შესაბამისად იკლო გადაჭარბებული დოზის მიღებით გამოწვეული ფატალური შემთხვევების რიცხვმაც.
მსოფლიოს პირველი ქვეყანა, სადაც ნარკოდამოკიდებულთათვის სპეციალური თავშესაფრები გაიხსნა, შვეიცარიაა.
1986 წლიდან დემოკრატიული სამყაროს ერთ-ერთმა ყველაზე განვითარებულმა სახელმწიფომ ნარკოდანაშაულთან საბრძოლველად იმ ეპოქისთვის სრულიად ახალი სტრატეგია დასახა – ნარკოპოლიტიკის ლიბერალიზაცია, რომელმაც ზუსტად 20 წლის შემდეგ მოულოდნელი შედეგი გამოიღო.
სწორედ ამ ახალი პოლიტიკის შედეგად, სტატისტიკის მიხედვით, შვეიცარიაში ნარკოდამოკიდებულთა რაოდენობა სამჯერ შემცირდა.
2013 წელს შვეიცარიამ მარიხუანის დეკრიმინალიზაცია მოახდინა.
მაშინ ქვეყნის პრეზიდენტმა რუთ დრეიფუსმა განაცხადა, როგორც ჯანდაცვის, ასევე სამართლებრივ სფეროში ნარკომანიის მიმართ შეცვლილ პოლიტიკას შვეიცარიაში იმდენად დადებითი შედეგი ახლავს თან, რომ ეს მოდელი მთელი მსოფლიოსთვის სამაგალითო უნდა იყოს.
ლიბერალურ ნარკოპოლიტიკასთან ევროპელების ცნობიერებაში მაინც ნიდერლანდების სამეფო და ამსტერდამის ხიდებიანი ქუჩები ასოცირდება.
ტოლერანტობის მექად ქცეულ ნიდერლანდებში მსუბუქი ნარკოტიკული საშუალებების (როგორიცაა ჰაშიში, მარიხუანა, ტრანკვილიზატორები) შეძენა სრულწლოვნებისთვის კანონის ფარგლებშია შესაძლებელი, თუმცა მძიმე ნარკოტიკებით ვაჭრობისთვის სასჯელი 12-დან 16 წლამდე თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს.
ასევე აღსანიშნავია, რომ მარიხუანის მოწევა ამსტერდამის მხოლოდ იმ ნაწილშია შესაძლებელი, სადაც გამაფრთხილებელი წითელი აბრა არ კიდია. აკრძალულ ადგილას მსუბუქი ნარკოტიკის საჯაროდ მიღება სულ მცირე 50 ევროს ოდენობის ჯარიმას ითვალისწინებს.
2017 წლის მონაცემებით, მსუბუქ ნარკოტიკებს ნიდერლანდების მოსახლეობის 16% მოიხმარს, კოკაინს და სხვა მძიმე ნარკოტიკულ საშუალებებს – 3,1%.
ევროპის ქვეყნებს შორის ლიბერალური ნარკოპოლიტიკით გამოირჩევა პორტუგალიაც.
მსუბუქი ნარკოტიკული საშუალებების დეკრიმინალიზაციის შემდეგ, ჰეროინზე დამოკიდებულთა მაღალი მაჩვენებელი წარსულს ჩაბარდა.
პორტუგალიის მთავრობამ მარიხუანის დეკრიმინალიზაცია 2001 წელს მოახდინა, რამაც ნარკოტიკების გადაჭარბებული დოზით გამოწვეული სიკვდილიანობის შემცირებაც გამოიწვია.
თუ ჩეხეთის დედაქალაქ პრაღაში, გოთიკურ ნაგებობებს შორის სეირნობისას ტურისტი ან ადგილობრივი მცხოვრები მარიხუანას მოწევს, მას არავინ დაიჭერს. უფრო მეტიც, თუ კანონს არ დაარღვევს, მისით პოლიცია არც დაინტერესდება.
მსუბუქი ნარკოტიკების მომხმარებელთა რაოდენობით ევროკავშირის ქვეყნებს შორის, საფრანგეთისა და ესპანეთის შემდეგ, ჩეხეთი მესამე ადგილზეა.
სამედიცინო მიზნებისთვის მარიხუანის მოხმარება ნებადართულია ამერიკის 23 შტატში, სადაც კანაბისის შეძენა აფთიაქშიც შესაძლებელია.
2016 წლის მონაცემებით, ამერიკის შეერთებულ შტატებში 22 მილიონი ადამიანი მარიხუანას მომხმარებელია.
აღსანიშნავია ისიც, რომ 5 გრამზე მეტი LSD-ს ან კოკაინის შეძენა-შენახვა ფედერალური კანონით ისჯება და ორიდან ხუთ წლამდე პატიმრობას ითვალისწინებს.
აშშ-ის ფედერალური საგამოძიებო ბიუროს ერთ-ერთი მთავარი პრიორიტეტიც სწორედ ნარკოვაჭრობის წინააღმდეგ ბრძოლაა.
ყველაზე ლიბერალური ნარკოპოლიტიკის მქონე ქვეყნების ათეული ასე გამოიყურება:
1. ნიდერლანდები
2. პორტუგალია
3. ურუგვაი
4. ჩეხეთი
5. შვეიცარია
6. აშშ
7. არგენტინა
8. მექსიკა
9. ეკვადორი
10. ხორვატია