ხორვატიის სამხრეთ სანაპიროსთან, ზღვის ტალახის ფენების ქვეშ, არქეოლოგებმა 7000 წლის წინანდელი გზის ნაშთები აღმოაჩინეს.
საოცარი აღმოჩენა ზღვაში ჩაძირულ ნეოლითურ არქეოლოგიურ ძეგლ სოლინეზე გაკეთდა; გზის ნაშთები შეიძლება დაკავშირებული იყოს ჰვარის კულტურის უძველეს დასახლებასთან, რომელიც ამჟამად იზოლირებულ კუნძულ კორჩულაზე იყო გაშენებული.
უძველესი არქეოლოგიური ძეგლი სოლინე, რომელიც ერთ დროს ხელოვნური კუნძული ყოფილა, 2021 წელს აღმოაჩინა ხორვატიის ზადარის უნივერსიტეტის არქეოლოგმა მატე პარიცამ, როდესაც ის კუნძულ კორჩულას გარშემო წყლების თანამგზავრულ ფოტოებს სწავლობდა.
მას შემდეგ, რაც მან ზღვის ფსკერზე რაღაც ისეთი შენიშნა, რაც ადამიანის ნახელავს ჰგავდა, პარიცა და მისი კოლეგები კვლევისათვის წყალქვეშ ჩავიდნენ.
ადრიატიკის ზღვაში, 4-5 მეტრის სიღრმეზე, მათ ქვის კედელი იპოვეს, რომელიც შეიძლება, ერთ დროს უძველესი დასახლების ნაწილი ყოფილიყო. მიწის მასა, რომელზეც ის იყო აშენებული, ძირითადი კუნძულისგან ხმელეთის ვიწრო ზოლით იყო გამოყოფილი.
„საბედნიერო ის არის, რომ ეს ტერიტორია, ხმელთაშუა ზღვის უმეტესი ნაწილისგან განსხვავებით, დიდი ტალღებისგან დაცულია, რადგან სანაპიროს მრავალი კუნძული იცავს. აშკარად ეს დაეხმარა ამ ძეგლს, რომ ბუნებრივი განადგურებას გადარჩენოდა“, — ამბობდა პარიცა 2021 წელს.
ახლად აღმოჩენილ პრეისტორიულ გზასაც სწორედ ეს კუნძულები იცავდა დიდი ტალღებისგან ათასწლეულების განმავლობაში.
დაახლოებით 4 მეტრის სიგანის სატრანსპორტო მაგისტრალი საგულდაგულოდ დაწყობილი ქვის ფილებისგან არის აგებული. დღეს მას ტალახის სქელი ფენა ფარავს, რაც სულაც არაა გასაკვირი წყალქვეშა სტრუქტურის შემთხვევაში.
მკვლევართა აზრით, ნეოლითური ხანის ჰვარის კულტურამ, რომელიც ერთ დროს ადრიატიკის აღმოსავლეთ ნაწილში ცხოვრობდა, ააშენა ამჟამად წყალში ჩაძირული დასახლება სოლინე და კუნძულებთან მისი დამაკავშირებელი უძველესი დერეფანი.
შემორჩენილი მერქნის რადიონახშირბადული ანალიზის მიხედვით, მთლიანი დასახლება დაახლოებით ძვ. წ. 4900 წელს ეკუთვნის.
„ადამიანები ამ გზაზე თითქმის 7000 წლის წინ დააბიჯებდნენ“, — წერს ზადარის უნივერსიტეტი განცხადებაში.
ეს ნამდვილად არ გახლავთ ერთადერთი საიდუმლო, რომელსაც კუნძული კორჩულა მალავს. მკვლევართა ამავე ჯგუფმა, კუნძულის მეორე მხარეს ასევე აღმოაჩინა წყალში ჩაძირული დასახლება, რომელიც ძლიერ ჰგავს სოლინეს და ქვის ხანის საოცარ არტეფაქტებს ინახავს.
ცოტა ხნის წინ, ზადარის უნივერსიტეტის არქეოლოგმა იგორ ბორზიჩმა ყურეში, წყალქვეშ, დამაინტრიგებელი სტრუქტურები შენიშნა. ამიტომ, სოლინეს შესასწავლად წყალქვეშ ჩასულმა მკვლევრებმა ისინიც მოინახულეს და მათ წინაშე, 4-5 მეტრის სიღრმეზე ჩაძირული თითქმის იდენტური დასახლება გადაიშალა.
„ძეგლზე აღმოჩენილია ნეოლითური არტეფაქტები, მათ შორის, ქვის ცულები და მსხვერპლშეწირვის ფრაგმენტები“, — წერს ზადარის უნივერსიტეტი.
ახლად აღმოჩენილი დასახლების ნაშთები და მათი დამაკავშირებელი გზა, სავარაუდოდ, ჰვარის კულტურას ეკუთვნის.
დაახლოებით 12 000 წლის წინ, ნეოლითურ ხანაში, რომელსაც ახალ ქვის ხანასაც უწოდებენ, მსოფლიოს ზოგიერთ ნაწილში ადამიანებმა მონადირე-შემგროვებლობიდან სოფლის მეურნეობასა და ცხოველთა მოშინაურებაზე გადასვლა დაიწყეს; ამას კი უფრო მეტი მუდმივი დასახლებისა და საზოგადოების შექმნა მოჰყვა.
ხორვატიის სანაპიროსთან მრავალი ნეოლითური არტეფაქტია აღმოჩენილი, მათ შორის, 7200 წლის წინანდელი ყველიც. ეს ყველაფერი უფრო მეტ წარმოდგენას გვიქმნის ნეოლითურ ადამიანთა შესახებ.
თუმცა, ნეოლითური პერიოდის კუნძულოვანი დასახლებების აღმოჩენა ყოველდღე ნამდვილად არ ხდება. სწორედ ამიტომაც არის ეს აღმოჩენა არქეოლოგთათვის ასე ამაღელვებელი — გვიჩვენებს, როგორ ერგებოდნენ ჩვენი წინაპრები სხვადასხვა სახის გარემოს და მათ დამაკავშირებელ გზებსაც კი აგებდნენ.
მომზადებულია ScienceAlert-ის მიხედვით.
