წარმოიდგინეთ, რომ ცხოვრობთ მშვენიერ, მწვანე ქალაქში, რომელიც სავსეა პარკებითა და ბილიკებით, ველოსიპედისა და ავტობუსის ზოლებით, ხალხს სულ რამდენიმე წუთში სჭირდება მაღაზიებამდე, სკოლებამდე თუ მომსახურების სხვა ობიექტებამდე მისასვლელად.
ასეთია ურბანული დაგეგმარების ოცნება, რომელიც 15-წუთიანი ქალაქის იდეას ეფუძნება და რომელშიც, ყველა ძირითადი საჭიროება და სერვისი საათის მეოთხედშია ხელმისაწვდომი; ამავე დროს, ეს ყველაფერი აუმჯობესებს საზოგადოებრივ ჯანმრთელობას და ამცირებს მანქანების გამონაბოლქვს.
ამ ხედვის უფრო სწრაფად განხორციელებაში ქალაქის დამგეგმავებს შეიძლება ხელოვნური ინტელექტი დაეხმაროს. ჩინეთის ცინგუას უნივერსიტეტის მეცნიერთა ახალი კვლევა აჩვენებს, როგორ შეუძლია მანქანურ დასწავლას ადამიანებზე უკეთესად შექმნას უფრო ეფექტიანი სივრცითი განლაგება, თანაც ძალიან სწრაფად.
ავტომატიზაციის მეცნიერ იუ ჟენგსა და მის კოლეგებს ჩვენი ქალაქების გაუმჯობესების ახალი გზების პოვნა სურდათ, რომლებიც სულ უფრო სწრაფად ხდება გადატვირთული და ჩაბეტონებული.
ურბანული დაგეგმარების ყველაზე დამღლელი, გამოთვლითი ამოცანების გადასაჭრელად, მათ ხელოვნური ინტელექტის სისტემა შეიმუშავეს. აღმოჩნდა, რომ ის აწარმოებდა ურბანულ გეგმებს, რომლებიც ადამიანის მიერ შექმნილ დიზაინებს 50 პროცენტით სჯობნიდა სამი სხვადასხვა საზომით: სერვისებთან და მწვანე სივრცეებთან წვდომით და მოძრაობის დონეებით.
ჟენგმა და მისმა კოლეგებმა მოდელს ჯერ სულ რამდენიმე კვადრატული კილომეტრის ფართობის ურბანული ზონის დაპროექტება დაავალეს.
სამდღიანი წვრთნისა და რამდენიმე ნერვული ქსელის გამოყენების შემდეგ, ხელოვნური ინტელექტის სისტემამ გზებისა და მიწათსარგებლობის იდეალური განლაგება მოძებნა, რათა ჩამჯდარიყო 15-წუთიანი ქალაქის კონცეპტში, დაგეგმარების ადგილობრივი პოლიტიკასა და საჭიროებებში.
მიუხედავად იმისა, რომ ჟენგისა და მისი კოლეგების ხელოვნური ინტელექტის მოდელს გარკვეული ფუნქციები აქვს, რათა უფრო დიდი მასშტაბის ურბანული ზონებიც დააგეგმაროს, მთლიანი ქალაქის დაგეგმარება გარდაუვლად უფრო კომპლექსურია. მკვლევართა შეფასებით, 4×4-ბლოკიანი სამეზობლო ორჯერ მეტ გეგმარებით გადაწყვეტილებას შეიცავს, ვიდრე 3×3-ბლოკიანი.
თუმცა, გეგმარების პროცესში თუნდაც რამდენიმე ნაბიჯის ავტომატიზება უზარმაზარ დროს დაზოგავდა: ზოგიერთ ისეთ დავალებას, რომელთა შესრულებასაც ადამიანი 50-100 წუთს ანდომებს, ხელოვნური ინტელექტის მოდელს სულ რამდენიმე წამი სჭირდება.
როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, ისეთი ურბანული ამოცანების ავტომატიზება, რომლებიც ყველაზე მეტ დროს მოითხოვს, დამგეგმავებს დროს გამოუთავისუფლებს და უფრო რთულ, ადამიანებზე ორიენტირებულ ამოცანებზე ფოკუსირების საშუალებას მისცემს, მაგალითად, საზოგადოების ჩართულობასა და ესთეტიკაზე.
ადამიანთა ჩანაცვლების ნაცვლად, ჟენგმა და მისმა კოლეგებმა თავიანთ ხელოვნური ინტელექტის სისტემა დამხმარე ურბანულ მგეგმავებად გამოიყენა, რომლებსაც შეუძლია ისეთი კონცეპტუალური დიზაინების შექმნა, რომლებიც ოპტიმიზებულია ალგორითმების მიერ და საზოგადოების უკუკავშირის საფუძველზე, გადახედილი, დაზუსტებული და შეფასებულია ადამიან ექსპერტთა მიერ.
„ეს ბოლო ნაბიჯი გადამწყვეტია კარგი დიზაინისთვის“, — წერს კვლევის კომენტარში მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის მკვლევარი პაოლო სანტი.
მისი განცხადებით, ურბანული გეგმარება მხოლოდ შენობების, პარკებისა და ფუნქციების გამოყოფა კი არ არის, არამედ ისეთი ადგილის დაგეგმარებაც, სადაც საზოგადოებები იცხოვრებენ, იმუშავებენ, ერთმანეთთან იკონტაქტებენ და იმედია, ძალიან დიდხანსაც იცოცხლებენ.
მხოლოდ ადამიანის მიერ შექმნილ დიზაინებთან შედარების შემდეგ, ჟენგმა და მისმა კოლეგებმა დაადგინეს, რომ ასეთმა თანამშრომლობის პროცესმა შეიძლება 12 და 5 პროცენტით გაზარდოს წვდომა საბაზისო სერვისებთან და პარკებთან (შესაბამისად).
მკვლევრებმა ასევე გამოჰკითხეს 100 ურბანული დიზაინერი, რომლებმაც არ იცოდნენ, ვისი შექმნილი იყო ის გეგმები, რომელთა ამორჩევასაც სთხოვდნენ — ადამიანის თუ ხელოვნური ინტელექტის. ხელოვნურმა ინტელექტმა გაცილებით მეტი ხმა მიიღო სივრცით დიზაინებში, მაგრამ სხვა გეგმარებებში მონაწილეობს რომელიმე მათგანი შორის რაიმე აშკარა უპირატესობით არ აურჩევიათ.
რა თქმა უნდა, ნამდვილი ტესტი იქნება ამ გეგმების მიხედვით აშენებული საზოგადოებები, ხმაურის, სიცხის, დაბინძურების და სხვა საზომების გაუმჯობესების თვალსაზრისით, რასაც ისინი გვპირდებიან.
კვლევა Nature Computational Science-ში გამოქვეყნდა.
მომზადებულია ScienceAlert-ის მიხედვით.
