მთელ სამყაროში ჩვენთვის ცნობილია ერთადერთი პლანეტა, რომელზეც სიცოცხლე არსებობს. ეს დედამიწაა. შესაბამისად, როდესაც ისეთ ეგზოპლანეტებს ვეძებთ, რომლებზეც შეიძლება სიცოცხლე იყოს, ძირითადად ვფოკუსირდებით მზის მსგავს ვარსკვლავთა გარშემო მოძრავ კლდოვან პლანეტებზე, რომლებიც დედავარსკვლავისგან ისეთი მანძილით არიან დაშორებული, რომ ტემპერატურა შესაფერისია ზედაპირზე თხევადი წყლის არსებობისთვის.
ირმის ნახტომში სიცოცხლის ალბათობის გასარკვევად, უპრიანია, რომ დაახლოებით მაინც გავიგოთ, რამდენი პლანეტა აკმაყოფილებს ჩვენს გალაქტიკაში ამ კრიტერიუმებს.
ახლახან, ეგზოპლანეტების შესახებ წლების განმავლობაში შეგროვებული მონაცემებით, ასტრონომებმა ახალი კალკულაციები ჩაატარეს და განსაზღვრეს, რომ ირმის ნახტომში მზის მსგავს ვარსკვლავებთან მოძრავი დედამიწის მსგავსი ექვს მილიარდამდე პლანეტა უნდა იყოს.
„ჩემი შეფასების მიხედვით, G-ტიპის თითოეულ ვარსკვლავზე დედამიწის მსგავსი 0,18 პლანეტა მოდის. თუ შევაფასებთ, რამდენად გავრცელებულია სხვადასხვა ტიპის პლანეტები სხვადასხვა ვარსკვლავებთან, შეიძლება მნიშვნელოვანი ცნობები მივიღოთ პლანეტების ფორმაციისა და ევოლუციის შესახებ და მოვახდინოთ ეგზოპლანეტების მძებნელი შემდეგი მისიების ოპტიმიზება“, — ამბობს კანადის ბრიტანეთის კოლუმბიის უნივერსიტეტის ასტრონომი მიშელ კუნიმოტო.
ტექნოლოგიების გაუმჯობესებასთან ერთად, მზის სისტემის მიღმა საკმაოდ ბევრი პლანეტა ვიპოვეთ. ამ დროისათვის, აღმოჩენილი და დადასტურებულია 4164 ეგზოპლანეტა და ეს რიცხვი მუდმივად იზრდება.
თუმცა, ეს მხოლოდ ზღვაში წვეთია იმასთან შედარებით, რამდენი პლანეტაც რეალურად არის გალაქტიკაში. ირმის ნახტომში სავარაუდოდ 100-დან 400 მილიარდამდე ვარსკვლავია, რომელთა დაახლოებით შვიდი პროცენტიც ჩვენი მზის მსგავსია — G-ტიპის მთავარი მიმდევრობის ვარსკვლავი.
თუმცა, აღმოჩენილ პლანეტათა უმეტესობა გაზის ან ყინულის გიგანტებია, იუპიტერისა და ნეპტუნის მსგავსად. იმის გამო, რომ წარმოუდგენლად შორს არსებული პლანეტების პირდაპირ დანახვა უკიდურესად რთულია, ვეძებთ იმ ეფექტებს, რომლებსაც ისინი საკუთარ ვარსკვლავებზე ახდენენ. დედამიწისა და მარსის მსგავს პატარა პლანეტათა პოვნა კიდევ უფრო რთულია, რადგან გაცილებით მცირეა მათი ეფექტებიც.
შესაბამისად, სრულიად შესაძლებელია, რომ ჩვენს გალაქტიკაში იმაზე გაცილებით მეტი დედამიწის მსგავსი პლანეტაა, ვიდრე აღმოჩენილი გვაქვს. ამ ნაკლულ პლანეტათა საკითხის გასარკვევად, მკვლევართა ჯგუფმა გამოიყენა მეთოდი, რომელსაც შეტანის მოდელირება ეწოდება. ამ გზით, მოდელის პარამეტრებით მათ მოახდინეს მონაცემთა სიმულირება და მოარგეს კეპლერის კოსმოსური ტელესკოპის მიერ 2009-2018 წლებში შესწავლილ 200 000 ვარსკვლავიან კატალოგს.
„დავიწყე იმ ეგზოპლანეტათა სრული პოპულაციის სიმულირებით, რომლებსაც კეპლერი ვარსკვლავთა გარშემო ეძებდა“, — ამბობს კუნიმოტო.
მისივე თქმით, იმის გათვალისწინებით, თუ რამდენი იყო ალბათობა, რომ მის ალგორითმს ეგზოპლანეტა ეპოვნა, ის პლანეტებს „დაფიქსიებულად“ ან „ნაკლულად“ ნიშნავდა. ამის შემდეგ, დაფიქსირებული პლანეტები მან პლანეტათა რეალურ კატალოგს შეადარა. თუ სიმულაცია ახლო დამთხვევას აჩვენებდა, ეს იმის მანიშნებელი უნდა ყოფილიყო, რომ ალგორითმის შედეგები კარგად ასახავდა ვარსკვლავთა გარშემო მოძრავი ეგზოპლანეტების რეალურ პოპულაციას.
ასეთი მიდგომით, კუნიმოტომ და მისმა კოლეგა ასტრონომმა ხაიმე მეთიუსმა ირმის ნახტომში დედამიწის მსგავს პლანეტათა რაოდენობის შეფასება შეძლეს. მათი განსაზღვრებით, ეს არის 0,75-1,5 დედამიწის მასის პლანეტები, რომლებიც მზის მსგავს, G-ტიპის ვარსკვლავებთან 0.99-1,7 ასტრონომიული ერთეულის (მანძილი მზესა და დედამიწას შორის) მანძილზე მოძრაობენ.
გალაქტიკაში G-ტიპის ვარსკვლავთა შეფასების ზედა ზღვართან, კალკულაციებმა აჩვენა, რომ ირმის ნახტომში ასეთი ეგზოპლანეტა მაქსიმუმ 6 მილიარდია.
რა თქმა უნდა, რეალური რაოდენობა შეიძლება გაცილებით მცირე იყოს. არ არსებობს არც იმის გარანტია, რომ ამ პლანეტებზე სიცოცხლე იქნება ან საერთოდ თუ იქნება ისინი სიცოცხლისათვის ხელსაყრელი; გავიხსენოთ, რომ მარსი მზიდან 1,5 ასტრონომიული ერთეულით არის დაშორებული, მაგრამ იქ სიცოცხლე ჯერ ვერ ვიპოვეთ.
თუმცა, ეს რაოდენობა ახალ სამუშაო ხელსაწყოს გვაძლევს, როგორც ამ კლასის პლანეტათა საძებნელად, ისე ჩვენი არსებობის შესასწავლად უკიდეგანო კოსმოსში.
კვლევა The Astronomical Journal-ში გამოქვეყნდა.
მომზადებულია science.ubc.ca-სა და ScienceAlert-ის მიხედვით.
