ის მცირე მონაკვეთი, რუსთაველის თეატრს რომ ემეზობლება თაბუკაშვილის ქუჩის მხრიდან, ნუკულას გარდაცვალებასთან ერთად ჩაქრა, გაჩვეულებრივდა, პეწი დაკარგა – „სასტავი“ რუსთაველის თეატრის დეკორაციულში შეიყუჟა; ჩამკვიდრდა, სადაც დიდი ხნის მანძილზე იყო ჩამკვიდრებული, მაგრამ მაშინ, ნუკულას სიცოცხლეში, საზაფხულო რეზიდენციის მსგავსი რამ ეგულებოდათ თაბუკაშვლის ქუჩაზე, აღარ ეგულებათ, დეკორაციულიდან სევდიან მზერას გადმოაცდენენ ხოლმე ქუჩისკენ, ხან ამის შესანდობარს იტყვიან, ხან – იმისას, ხან საუბრობენ, ხანაც ყბედობენ, ოხუნჯობენ, დროს ცრიან დროის საცერში. პავლოვიჩი, გოგი და ილია (თეატრის მხატვრები) თავის საქმეს აკეთებენ, მოცლილობის ჟამს სხვებთან ერთად იხსენებენ – ხან ამას, ხან – იმას, ყბედობისა კი რა მოგახსენო, უთქმელი კაცები არიან, მეტწილად უსმენენ, დროდადრო, გამოხშირვით თუ ჩაურთავენ სიტყვას.

დეკორაციული ცალკე თეატრია თეატრში, „აწგარდაცვლილი“ სპექტაკლების სასაფლაოცაა, მოქმედი სპექტაკლების გზაზე გამსტუმრებელიცა და მომავალი სპექტაკლების სამშობიაროც. წარსული, აწყმო, მომავალი – ერთი ჯაჭვის რგოლებად, ერთმანეთის გვერდიგვერდ, ერთ სიბრტყეზე თანაარსებობენ ამ სივრცეში, ქმნიან დროის ფანტასმაგორიულობამდე კონტრასტულ ერთიანობას, შეიძლება ითქვას, რომ ქმნიან სხვა დროს, თავის დროს, თავის აურას თავისი ჟანგბადით, ატმოსფეროთი თუ ლექსიკით. დეკორაციულში თეატრისა და რეალური ცხოვრების უცნაური, განუმეორებელი და ხელშესახები თანხვედრა ბორგავს – მიწიერ, საყოფაცხოვრებო თემას უეცრად, ელვისუსწრაფესად ენაცვლება თეატრალურად ზეაღმატებული, რადგან რომელიღაც შექეიფიანებული მსახიობი დიდი ხნის წინ ნათამაშევი როლიდან მოისურვილებს ნაწყვეტის ამოთქმას და ამოთქვამს კიდეც, რასაც რომელიმე სხვა მსახიობის  ხაზგასმულად დინჯი: ამან ხო გაატრაკა! – მოჰყვება და ამასაც მოჰყვება თავისი მოსაყოლი – სიცილი თუ სიტყვიერი შეხლა-შემოხლა თუ ყაყანი თუ რაღაც ისეთი, რაც ხმაურობს, რეპლიკას რეპლიკით ანაცვლებს, ემოციას ემოციით, და ეს აქვე, შენს თვალწინ თამაშდება, როგორც სპექტაკლი, როგორც სანახაობა და ამ დროს ისევ კონტრასტი – დეკორაციულში შემოსული ტექნიკური პერსონალი მოიკითხავს ჭანჭიკს, წებოს, „პლაცკა-გუბცს“ თუ რაღაც ამის მსგავსს, რაც მომავალ სპექტაკლს სჭირდება და ის ტექნიკური პერსონალიც მსახიობებთან ერთად ეწერება დეკორაციულის ცხოვრებისეულ წარმოდგენაში, სადაც ვერგანხორციელებული როლებისგან გულსდასობილი სიმწარეცაა, წებოსა და საღებავის ერთმანეთში გადაზელილი სუნიც, ვიღაცის დარდიც: „აფსუს, რა სპექტაკლი იყო“, ჭიქის ჭახუნიცა და გალეშვაც, რეალური და საჭირო საქმის კეთებაც, გადაღლაცა და მიჩუმათებაც, მერე კი ერთბაშად და ხელახლა, რაღაცნაირი გავეშებით გამოცოცხლებაც და რომელიღაც კოსტუმირებული, გრიმნაცხები მსახიობის შემოძურწვაცაა დეკორაციულში, ვინც დრო იხელთა, რეპეტიციიდან „გამოძვრა“ და ჭიქა არაყს თხოულობს, რათა სული ჩაიდგას, მომჯობინდეს და ჰო, ესეცაა და კიდევ ბევრი სხვა რამ, რაც ჭორად თუ სიმართლედ, სევდად, ტკივილად, ჩაბჟირებამდე სიცილად, ღადაობად თუ მხარში დგომად, ყაყანად თუ შემოქმედებით ატმოსფეროდ, საქმის კეთებად თუ სასმელზე „ჩალიჩად“ ცხოვრობს, ცოცხლობს, ბორგავს „აწგარდაცვლილი“, მოქმედი თუ მომავალი სპექტაკლების დეკორაციების ფონზე.

დიდი ხნის ურთიერთობა მაკავშირებს დეკორაციულის „ბიჭებთან“, მიყვარს იქაურობა,  შინაურულად ვგრძნობ თავს მათთან. ქალაქში თუ მომიხდა გამოსვლა (დიდ დიღომში ქალაქად მოიხსენიებენ თბილისის ცენტრალურ ნაწილს, ასეცაა, კაცმა რომ თქვას), რუსთაველის თეატრში შევივლი ხოლმე და ხალხში რომ იტყვიან – „სინზე გაბმული ძაღლივითო“, იქ ერთი გზა მაქვს – დეკორაციულისკენ.

რუსთაველის თეატრის დეკორაციული პირდაპირ კავშირშია იმ ამოცანასთან, რომელიც „ლეას საათზე“ მუშაობისას ჯერ კიდევ ვერ ამომეხსნა, ვერ გამეაზრებინა. დავუბრუნდეთ სათქმელს:

ერთგვარ პროვოკაციაზე წავედი ჩემ თავთან, ისე დავიწყე „ლეას საათი“-ს ბეჭდვა, არ ვიცოდი, შემდეგი ეპიზოდი რა იქნებოდა, როგორ განვითარდებოდა ამბავი. რეჟიმი კი არ შევუქმენი, რეჟიმი „მოვუგონე“ ჩემს თავს ამით. ჰოდა, აი, ის ვითარებაა, როცა რომანის პირველი ნაწილი – „მწყერი“ დაწერილია (გემახსოვრება, რა გამოწვლილვით გეკითხებოდი მწყერზე; შენგან განსხვავებით, არაფერი ვიცოდი ამ ფრინველზე), იწყება მეორე, ძირითადი ნაწილი – ბაგარების ისტორია, მე კი არ ვიცი როგორ ავამეტყველო გმირები, რა ენით გადმოვცე ეპოქა. როგორც ზემოთ ვთქვი, ალღო პლატონოვის პროზისკენ მიბიძგებდა, მაგრამ როგორ მიმეღწია სასურველი შედეგისთვის, რა ხერხში მემუშავა, ამას ვერ ვგრძნობდი; ანდა, ვგრძნობდი ნაწილობრივ, რადგან მაშინ უკვე ვფიქრობდი ძველი აღთქმის თხრობის მანერაზე, ბიბლიის ენობრივ ქსოვილზე, ასე რომ გითრევს, ერთი შეხედვით მარტივი ხერხით რომ გაწვდის ყველაზე დასამახსოვრებელ სახეებს. ჰო, ბიბლიის ენობრივ ქსოვილზეც მეფიქრებოდა და ქართული ხალხური ზღაპრის სინტაქსზეც (რომელიც შემდეგ გამოვიყენე „ღრუბელი, სახელად დარინდა“-ში), მაგრამ ეს ის არ იყო, რაღაც აკლდა, მცირე დეტალი, ერთი შტრიხი…

რაღა ბევრი გავაგრძელო, შევიარე დეკორაციულში, მოკითხვის შემდეგ სახელდახელო სუფრა გაიშალა.  ახლა შემდეგი სურათი წარმოიდგინე: პავლოვიჩი მუშაობს, იატაკზე გაფენილ „ზადნიკს“ ახუნებს „შკურკით“, გაუსვ-გამოუსვამს ხოლმე, დააცქერდება მაღლიდან, სუფრისკენ გამოემართება, ჩამოჯდება, „გაუმარჯოს-გაუმარჯოს!“ – ვეთანხმებით ერთმანეთს სიტყვაძუნწად, „საქმის ცოდნით“. დეკორაციულში იშვიათი სიმშვიდეა, მე და პავლოვიჩს ყაყანი კი არა, ლაპარაკიც გვეზარება, „გაუმარჯოს – გაუმარჯოს!“ – ისევ და ისევ ვეთანხმებით ერთმანეთს, ვართ ასე, ჩუმად ხმაშეწყობილები, მყუდროდ. ცოტა ხნის შემდეგ ისევ აიკრიფება პავლოვიჩი, „ზადნიკს“ მიუბრუნდება, დააცქერდება მაღლიდან, მისწვდება „შკურკას“, თავის საქმეშია ადამიანი. დამაინტერესა, წამოვდექი, მეც დავაცქერდი. სიძველის იმიტაციას ქმნიდა უაღრესად თანამედროვე მხატვრულ ესთეტიკაში – იქვე ვიგრძენი, ამას რომ ვეძებდი, ეს რომ მჭირდებოდა და იქ, რუსთაველის თეატრის დეკორაციულში, პავლოვიჩის წყალობით ჩამივარდა ხელში ჩემი ამოცანის გასაღები – არქაიზმები და პოსტმოდერნიზმის ესთეტიკა, პოსტმოდერნისტული თხრობა, რომელიც ძველი აღთქმის სინტაქსითა და ქართული არქაიზმებით იქნებოდა გაჯერებული. თავად ეს მიდგომა, მცდელობაც კი, მაქსიმალურად მაშორებდა „ყურთბალიშს“, ჩემთვის საინტერესო ენობრივი ქსოვილის შექმნისკენ მიბიძგებდა, ახალი სამყაროს აღმოჩენის შესაძლებლობას მიჩენდა.

გემახსოვრება, რა დაგავიწყებს ეროვნული მოძრაობის აღზევების ხანას ჩვენს სამშობლოში. ეპოქალური ცვლილებები ჩვეულებრივი ადამიანების სამეტყველო ენასაც ცვლის: კავშირი – „რადგან“, „რამეთუმ“ ჩაანაცვლა, „ვინაიდან“ – „ვინძლომ“ და ა.შ. ყოვლად უწყინარ, საყოფაცხოვრებო საუბარშიც ისე ყურისმომჭრელად, უადგილოდ გამოჭიატდებოდა ხოლმე „რამეთუ“-მ და „ვინძლო“, გეგონება, მოქალაქეები ამით უდასტურებენ, ამით უმტკიცებენ ერთმანეთს ქართველობას, პურსა და შაქარზე კი არ ლაპარაკობენ, დროშას უფრიალებენო ერთმანეთს ცხვირწინ.

სამუშაო მაგიდასთან ვიგრძენი, რომ დეკორაციულიდან გამოყოლილ იდეას სიფრთხილით უნდა მოვკიდებოდი, წამდაუწუმ არ უნდა „მეფრიალებინა დროშა“, გამოხშირვით, აქა-იქ, მაგრამ ზუსტ ადგილას მომეხმო არქაიზმები, რათა თხრობის ეს ფორმა თვითმიზნური არ გამეხადა. რამდენად მომიხერხდა, არ ვიცი, საკუთარი ნაწარმოების შეფასება უპატიებლად უღირსი საქმე მგონია, მე მხოლოდ ამოცანებზე გელაპარაკები, რამაც უჩვეულო, ჩემთვისაც მოულოდნელი სამყარო და ახალი ჟანრული შესაძლებლობები გამომიჩინა: დრამატიზმი კომიზმით შეიფერა, კომიზმი – ტრაგიზმით, ტრაგიკომიკურმა აბსურდის ელფერი მიიღო. ენობრივმა ქსოვილმა მოიყოლა გმირები, ვისზეც არასდროს მიფიქრია, ენობრივმა ქსოვილმა მიკარნახა ეპიზოდები, სადაც ეს გმირები ჩამისახლდენენ: გულზვიადი იასონ აბაშიძის დაქვრივებული ქალიშვილის გატაცება ფოტოგრაფიით, ფოტოგრაფის გაშოლტვის ეპიზოდი, ქუთაისის ბორდელის სცენა, რომელიც კონსტანტინე ბაგარსა და თორმეტ მეძავს შორის გათამაშდა და სხვა ისტორიები, რაც ენობრივი ქსოვილის წყალობით ამიმეტყველებდნენ ლაღად, თავისთავად, გასაგებნი და ხელშესახებნი შეიქმნენ ჩემთვის (ვიმეორებ-ჩემთვის), მომცეს საშუალება, მაქსიმალური ლაკონურობით გადმომეცა ბაგარების გვარის სამსაუკუნოვანი ხეტიალისა და ტრაგიკული ხვედრის ისტორია იმ მიწაზე, რომელმაც არა და არ მიიბარა, არ მიიღო არცერთი ბაგარის ნეშტი.