კლინიკური ცდების საბოლოო, მსხვილმასშტაბიანი ცდის შედეგებიდან ირკვევა, რომ ამერიკული ფარმაცევტული კომპანია Johnson & Johnson-ის ერთდოზიანი ვაქცინა COVID-19-ისგან ძლიერ დაცვას განაპირობებს; ჩნდება იმედი, რომ სულ მალე, იმუნიზაციის კამპანიაში ეს ვაქცინაც ჩაერთვება.
კომპანიის განცხადებით, კვლევაში, რომელშიც 44 000-ზე მეტი ადამიანი მონაწილეობდა, ვაქცინამ COVID-19-ის საშუალო და მწვავე შემთხვევათა 66% პროცენტის პრევენცია შეძლო. გარდა ამისა, ვაქცინა განსაკუთრებით ეფექტიანი იყო მწვავე გართულებების შეჩერების თვალსაზრისით — მოახდინა მწვავე ინფექციათა 85 პროცენტის პრევენცია, ჰოსპიტალიზებისა და სიკვდილიანობის შემთხვევაში კი პრევენციის მაჩვენებელი 100 პროცენტია.
აღნიშნულ შედეგებზე დაყრდნობით, Johnson & Johnson-ი გეგმავს, რომ აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციას (FDA) საგანგებო ავტორიზაციის მოთხოვნით თებერვლის დასაწყისში მიმართოს. ფარმაცევტული გიგანტის წამყვან მეცნიერთა განცხადებით, წარმოების დაწყება და მსოფლიოში გადანაწილება მარტში გახდება შესაძლებელი. კომპანია არ აკონკრეტებს, რამდენი ვაქცინა იქნება დაუყოვნებლივ ხელმისაწვდომი, თუმცა იქვე ადასტურებს, რომ აშშ 100 მილიონ დოზას წლის პირველ ნახევარში მიიღებს.
Moderna-სა და Pfizer-ის მიერ შექმნილი კონკურენტი ვაქცინები მაღალი ეფექტიანობით გამოირჩევა, მაგრამ სრული სარგებლის მისაღებად, ორი დოზის გაკეთებას მოითხოვს. მათგან განსხვავებით, Johnson & Johnson-ის ვაქცინა ერთდოზიანია და მისი შენახვა ჩვეულებრივ მაცივარში, სამი თვის განმავლობაშია შესაძლებელი (Moderna-სა და Pfizer-ის ვაქცინების შესანახად, უკიდურესად დაბალი ტემპერატურაა საჭირო).
„ვაქცინა ერთდოზიანია, ადვილად მოსახმარია და ვირუსისგან სრულიად გვიცავს. მისი მიღება საავადმყოფოს მიმღებ განყოფილებებშიც იქნება შესაძლებელი. მალე იგი დაავადების ბუნებას შეცვლის“, — ამბობს Johnson & Johnson-ის ფარმაცევტული დანაყოფის გლობალური კვლევებისა და განვითარების მიმართულების ხელმძღვანელი მეთაი მამენი.
ამჟამინდელი ვაქცინები მეორე დოზასაც მოითხოვს, რამაც გააჩინა შიში, რომ ამან შესაძლოა გაართულოს ბევრი ადამიანის აცრა. ზოგიერთმა ქვეყანამ ამ პრობლემის გადასაჭრელად დოზების მიღებას შორის დრო გაზარდა, რამაც შესაძლოა, ვაქცინის ეფექტიანობა შეამციროს.
კორონავირუსის ახალი შტამების გამოჩენასთან ერთად, გამოიკვეთა იმუნიზაციის დაჩქარების აუცილებლობა. Johnson & Johnson-ის კლინიკური ცდები მთელ მსოფლიოში მიმდინარეობდა, მათ შორის სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკასა და ბრაზილიაში, სადაც ვირუსის ახალმა ვარიანტებმა ინფექციის ზრდა გამოიწვია.
Johnson & Johnson-ის შედეგებმა უფრო მეტი მტკიცებულება მოგვცა იმისა, რომ ახალ ვარიანტებთან გამკლავება უფრო რთული იქნება. აშშ-ში, სადაც მუტაციები ისე ფართოდ არ არის გავრცელებული, ვაქცინამ 72-პროცენტიანი ეფექტიანობა აჩვენა; თუმცა, სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკაში, სადაც ახალი შტამი, სახელად B.1.351 ფართოდ ცირკულირებს, ვაქცინის ეფექტიანობა მხოლოდ 57 პროცენტი იყო. რაც შეეხება ლათინურ ამერიკას, ვაქცინამ იქ 66-პროცენტიანი ეფექტიანობა აჩვენა.
მიუხედავად ამისა, უდავოა, რომ Johnson & Johnson-ის ვაქცინა მთელი მსოფლიოს ქვეყნებს მძლავრ იარაღს მისცემს ინფექციის წინააღმდეგ, რომელმაც უკვე 2,2 მილიონზე მეტი ადამიანი იმსხვერპლა.
შედეგები მიუთითებს, რომ დამტკიცების შემთხვევაში, ვაქცინა ერთი დოზით დაიცავს ადამიანებს მწვავე შედეგებისგან და პანდემიამდელი ცხოვრების დაბრუნების საშუალებას მისცემს. ამის შემდეგ, თუ საჭირო გახდა, შეეძლებათ მიიღონ გამაძლიერებელი დოზა, რომელსაც Johnson & Johnson-ი სხვა დიდ კვლევაში ტესტავს, ხოლო შედეგებს წლის ბოლომდე გამოაქვეყნებს.
Johnson & Johnson-ის განცხადებით, მონიტორინგის საბჭომ უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული პრობლემები ვერ გამოავლინა. ცდაში ვაქცინირებულთა 9 პროცენტს აღენიშნა ტემპერატურის მომატება, მაგრამ არ დაფიქსირებულა მწვავე ალერგიულ რეაქციათა არც ერთი შემთხვევა.
განსხვავებული ტექნოლოგია
Johnson & Johnson-ის ვაქცინა განსხვავდება Moderna-სა და Pfizer /BioNTech-ის ინფორმაციულ რნმ-ზე დაფუძნებული (mRNA) ვაქცინებისგან, რომლებმაც 90 პროცენტზე მაღალი ეფექტიანობა აჩვენეს.
მისი ვაქცინა ეფუძნება ადენოვირუსს, ანუ ჩვეულებრივი გაციების ვირუსს, რომელიც ისეა შეცვლილი, რომ გამოიმუშაოს კორონავირუსის წვეტი ცილების ასლები; კორონავირუსი მასპინძლის უჯრედში შესასვლელად სწორედ ამ ცილებს იყენებს. მოდიფიცირებულ ვირუსს ადამიანის ორგანიზმში გამრავლება არ შეუძლია, მაგრამ იწვევს იმუნურ პასუხს, რომელიც სხეულს კორონავირუსისგან თავდაცვისთვის ამზადებს. Johnson & Johnson-მა იგივე ტექნოლოგია გამოიყენა ებოლას ვაქცინის შესაქმნელადაც.
Johnson & Johnson-ის კვლევისა და განვითარების მიმართულების ხელმძღვანელის განცხადებით, მათი ცდები პანდემიის მოწოდების სიმაღლეზე ჩატარდა და კონტაქტი ჰქონდა იმ რეზისტენტულ შტამებთანაც, რომლებიც მაშინ გამოჩნდა, როცა Moderna-სა და Pfizer-ის ცდები უკვე დასრულებული იყო. გარდა ამისა, მეთაი მამენის განცხადებით, მათი ცდები სხვა კომპანიების ცდებზე მეტად იყო ფოკუსირებული ყველაზე მძიმე ავადმყოფებზე.
აშშ-ის ოფიციალურ უწყებათა განცხადებით, ნებისმიერი ვაქცინა, რომელიც 50 პროცენტზე მაღალ ეფექტიანობას აჩვენებს, წარმატებულად მიიჩნევა.
მეთაი მამენის განცხადებით, Johnson & Johnson-ი მუშაობს Pfizer-ისა და Moderna-ს მსგავს, შემდეგი თაობის ტექნოლოგიაზე დაფუძნებულ ვაქცინებზეც, რომლებიც სპეციალურად კონკრეტული შტამებისადმი იქნება მიმართული.
მისივე თქმით, Johnson & Johnson-ი უკვე ქმნის და ტესტავს ვაქცინებს, რომლებსაც სამხრეთაფრიკულ შტამთან სწრაფად შეპასუხება შეეძლებათ.
მომზადებულია Bloomberg-ის მიხედვით.
