კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს ინფორმაციით, საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის სოფელ პატარძეულში მდებარე გიორგი ლეონიძის სახლ-მუზეუმს ნიკოლოზ ანთიძის შესაბამისი ბრძანებით კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლის სტატუსი მიენიჭა.
სახლი აშენებულია გიორგი ლეონიძის მამის – ნიკოლოზის მიერ, რომელიც პატარძეულში წმინდა შიოს ტაძარში საწირველად XIX საუკუნის 60-იან წლებში გადმოიყვანეს. სახლი, რომელსაც სრულად აქვს შენარჩუნებული ნიკოლოზისეული სახლის სახე, 1968 წლიდან გიორგი ლეონიძის სახლ-მუზეუმად გამოცხადდა.
სახლი ორსართულიანია, ნაგებია რიყის ქვითა და აგურით. ორივე სართულზე ორ-ორი ერთმანეთის გვერდით განლაგებული ოთახია, რომლებიც ერთმანეთს შიდა კარით უკავშირდება. სახლის ზურგის კედელი ყრუა. ეზოს მხრიდან ორივე სართული ოთხ-ოთხი სარკმლითა და ორ-ორი კარითაა გახსნილი. პირველი სართულის გვერდითა კედლები ყრუა, მეორე სართულზე კი სარკმლებია გაჭრილი. მეორე სართულს წინ მთელ სიგრძეზე ხის აივანი გასდევს, რომელსაც ასასვლელიც გვერდით მიდგმული ორნაწილიანი კიბით აქვს.
აივანი ხის სვეტებზეა დაყრდნობილი. პირველ სართულს აგურის ფილაქანი აქვს აივნად. დასავლეთის მხარეს, აივნის ქვეშ ღია ბუხარია გაკეთებული. პირველი სართულის სამხრეთ-აღმოსავლეთ კუთხეზე კონტრფორსია მიდგმული.
პირველ სართულზე მდებარე ოთახები სამზარეულო და სარძევე იყო (ამჟამად სარძევე ოთახში მუზეუმის ადმინისტრაციული ოთახია განთავსებული), მეორე სართულზე საცხოვრებელი ოთახებია. პირველი და მეორე სართულის თითო ოთახში თაღოვანი ბუხრებია.
სახლს აღმოსავლეთიდან მიდგმული აქვს მარანი. მარნის ზურგის კედელზე თაღჩებია გაკეთებული, ხოლო სახლის კედელზე ხის დიდი საწნახელია მიდგმული. მიწატკეპნილ იატაკში ქვევრებია ჩაყრილი. მარანი ხის ორფერდა სატრდებებზე დალაგებული კრამიტითაა გადახურული.
სახლს აქვს თავისი საგვარეულო ეზო, რომელიც ხის ღობითაა შემოღობილი. ჭიშკარი ხისაა. გოგლას საგვარეულო ეზო ახლა ორ ნაწილადაა გაყოფილი. მათ ერთმანეთისგან სოფლის ორღობე ჰყოფს. სახლის ეზოსგან მოწყვეტილი ნაწილი ასევე შემოღობილია და ახლა იქ მხოლოდ სველი წერტილი დგას.
სახლში დაცულია: გოგლას საწოლი ტახტი, დიდი საოჯახო ტახტი, რომელზეც დაიბადა გოგლა, პოეტის საგვარეულო ავეჯი, მისი კოსტუმი, პირადი ნივთები, ასევე ლადო გუდიაშვილის ორი ნახატი – გოგლას ორი პორტრეტი.
სახლი წარმოადგენს XIX ს.აუკუნის მეორე ნახევრის აღმოსავლეთ საქართველოს სოფლისთვის დამახასიათებელი სახლის ტიპის მშვენიერ ნიმუშს, რომელსაც თითქმის სრულად აქვს შემონახული თავდაპირველი სახე და ამდენად ის ეთნოგრაფიული ძეგლის ნიშნის მატარებელია.
