სახალხო დამცველი საქართველოს პირველი კონსტიტუციის 100 წლისთავთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს

11:10, 21.02.2021

საქართველოს სახალხო დამცველი 1921 წლის 21 თებერვლის კონსტიტუციის 100 წლისთავთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს.

ომბუდსმენის თქმით, 1921 წლის კონსტიტუცია დასტურია, რომ ადამიანის უფლებები საქართველოსთვის თავს მოხვეული, უცხო და „გარე სტანდარტი“ არ არის, არამედ ის საქართველოს მოქალაქეთა გაცხადებული არჩევანია.

„100 წლის წინ ამ დღეს მიღებულ იქნა საქართველოს ისტორიაში პირველი კონსტიტუცია. დღეს მოქმედი 1995 წლის კონსტიტუცია პრეამბულაშივე, პირდაპირ მიუთითებს 1921 წლის კონსტიტუციაზე და მის ისტორიულ-სამართლებრივ მემკვიდრეობაზე. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ არაერთ საქმეში მიუთითა ძირითადი უფლების შინაარსის განმარტებისას 1921 წლის კონსტიტუციაზე.

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს საბჭოთა ოკუპაციის გამო, 1921 წლის კონსტიტუციამ ფაქტობრივად ვერ იმოქმედა, მისი მნიშვნელობა ძალიან დიდია საქართველოს დემოკრატიული სახელმწიფოს ისტორიაში. თამამად შეიძლება ითქვას, რომ 1921 წლის კონსტიტუციის ავტორებმა მოახერხეს და შექმნეს ისეთი სამართლებრივი დოკუმენტი, რომელიც თავისი ინდივიდუალურობითა და თანამიმდევრულობით გამოირჩეოდა პირველი მსოფლიო ომის შემდგომი პერიოდის კონსტიტუციებს შორის.

დამოუკიდებელი საქართველოს კანონმდებლის ეს დოკუმენტი, თამამად შეიძლება განვიხილოთ მე-20 საუკუნის დასაწყისის მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე უფრო მოწინავე, პროგრესულ და ადამიანის უფლებებზე ორიენტირებულ უზენაეს საკანონმდებლო აქტად. 1921 წლის კონსტიტუციაში ასახულია იმ პერიოდის დასავლეთ ევროპაში ახლად ჩამოყალიბებული, თუ ჯერ კიდევ თეორიაში არსებული, ყველაზე უფრო პროგრესული სამართლებრივ-პოლიტიკური მოსაზრებები და მიმდინარეობები: მასში გათვალისწინებული საპარლამენტო სისტემა, სიკვდილის დასჯის კონსტიტუციური აკრძალვა, სიტყვის თავისუფლება, საყოველთაო საარჩევნო უფლება (მათ შორის, იმ პერიოდისათვის იშვიათი, ქალისა და მამაკაცის საარჩევნო თანასწორობა), ნაფიც მსაჯულთა ინსტიტუტის კონსტიტუციური დაკანონება, ე.წ. ჰებეას კორპუსი და მრავალი სხვა, რომლებიც თავისი პროგრესულობით გამოირჩეოდა არა მხოლოდ იმდროინდელ, არამედ თანამედროვე ევროპულ კონსტიტუციებს შორის.

1921 წლის კონსტიტუცია არის დასტური იმისა, რომ ადამიანის უფლებები საქართველოსთვის თავს მოხვეული, უცხო და „გარე სტანდარტი“ არ არის. ის არის საქართველოს მოქალაქეთა გაცხადებული არჩევანი, რომელიც ჩვენმა წინაპრებმა კონსტიტუციად აქციეს 1 საუკუნის წინ. ყველა ჩვენგანის ვალია ადამიანის უფლებების ჯეროვანი დაცვა ყოველდღიურ რეალობად ვაქციოთ და ამით ჩვენი სახელმწიფოებრიობა და დამოუკიდებლობა განვამტკიცოთ“, – აღნიშნულია განცხადებაში.

ავტორი - ქეთი ჩოხელი

პოლიტიკა

პირველი კონსტიტუცია

სახალხო დამცველი