მელანომის ვაქცინა შეიძლება ორ წელიწადში გახდეს ხელმისაწვდომი — #1tvმეცნიერება
ფარმაცევტული კომპანია Moderna-ს ხელმძღვანელმა სტეფან ბანსელმა სააგენტო AFP-ს განუცხადა, რომ სულ რაღაც ორ წელიწადში შეიძლება მზად იყოს მისი კომპანიის ექსპერიმენტული ვაქცინა მელანომის წინააღმდეგ. ეს ამბავი ერთ-ერთი უდიდესი მიღწევა იქნება კანის კიბოს ყველაზე სერიოზულ ფორმასთან ბრძოლაში.
2020 წელს, მსოფლიოში მელანომის 325 000 შემთხვევა დაფიქსირდა, რომელთაგან 57 000 სიკვდილით დასრულდა.
„ვფიქრობთ, ზოგიერთ ქვეყანაში პროდუქტი შეიძლება დაჩქარებულად დამტკიცდეს, უკვე 2025 წლისთვის“, — ამბობს ბანსელი ინტერვიუში.
ჩვეულებრივი ვაქცინებისაგან განსხვავებით, ე. წ. თერაპიული ვაქცინები დაავადების პრევენციას კი არ ახდენს, არამედ მკურნალობს. ამავე დროს, ორგანიზმის იმუნურ სისტემას უცხო სხეულებთან ბრძოლასაც ასწავლის.
თერაპიული ვაქცინები დღეს ონკოლოგიაში რეალური იმედია, როგორც ბანსელი უწოდებს, წარმოადგენს „იმუნოთერაპია 2.0-ს“.
Moderna-ს მიერ ჩატარებული კლინიკური ცდების მიხედვით, ვაქცინამ მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა გადარჩენის შანსები; ვაქცინა იმავე ინფორმაციულ რნმ (mRNA) ტექნოლოგიას იყენებს, რომელმაც მაღალი ეფექტიანობა აჩვენა Covid-19-ის სერიოზული ფორმების წინააღმდეგ.
კვლევაში ჩართული იყო მელანომის მოწინავე სტადიის მქონე 157 ადამიანი. კომპანია Merck-ის იმუნოთერაპიულ პრეპარატ Keytruda-სთან კომბინაციით, Moderna-ს ვაქცინამ დაავადების განმეორების ან სიკვდილის რისკი სამი წლის განმავლობაში 49 პროცენტით უფრო შეამცირა, ვიდრე მხოლოდ Keytruda-თი მკურნალობამ.
შარშან Moderna-მ უკვე გამოაქვეყნა ორწლიანი დაკვირვების შედეგები, რომლებმაც რისკების 44-პროცენტიანი შემცირება აჩვენა.
„განსხვავება ისაა, რომ იზრდება გადარჩენის მაჩვენებელი. რაც უფრო მეტი დრო გადის, მეტად იკვეთება უპირატესობა. ორი ადამიანიდან ერთი გადარჩება, რაც უზარმაზარი მიღწევაა ონკოლოგიაში“, — ამბობს ბანსელი.
შესაბამისად, არსებულმა კლინიკურმა მტკიცებულებებმა შეიძლება შექმნას ვაქცინის პირობითი დამტკიცების საფუძველი; ამჟამად, ექსპერიმენტულ ვაქცინას კომპანია mRNA-4157-ს უწოდებს.
ამ სცენარის მიხედვით, კლინიკური ცდების დიდი, მესამე ფაზა, რომელშიც ათასობით ადამიანი ჩაერთვება, Moderna 2024 წელს ჩაატარებს და შეიძლება ადრეული პირობითი ავტორიზაციის საფუძველი გახდეს.
ვაქცინის დაჩქარებული განხილვა უკვე დაიწყეს აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ და ევროპის მედიკამენტების სააგენტომ.
ვაქცინის შექმნა თითოეული პაციენტის სიმსივნის გენომის სეკვენირებით და კონკრეტული მუტაციების იდენტიფიცირებით იწყება. შესაბამისად, ეს გახლავ ინდივიდუალიზებული პრეპარატის მაგალითი.
ბაზარზე გაშვების სამზადისში, Moderna მასაჩუსეტსში ახალ ქარხანას აშენებს, რათა FDA-ს მოთხოვნის შესაბამისად შეძლოს მიწოდება.
კომპანიამ ასევე განაცხადა, რომ იწყებს ფილტვის კიბოს საწინააღმდეგო mRNA ვაქცინის კლინიკური ცდების მესამე ფაზასაც. კვლევებშია სხვა ტიპის კიბოებიც.
ბანსელს იმედი აქვს, რომ კიბოს ამ ვაქცინებს თანდათანობით გააერთიანებს „თხევად ბიოფსიებთან“ — ინოვაციურ ტესტებთან, რომლებიც კიბოს ნიშნებს სისხლის ანალიზით, ადრეულად ავლენს და მალე გამოჩნდება აშშ-ის ბაზარზე.
რაც უფრო მალე გამოვლინდება კიბო, Moderna-ს პრეპარატიც მით უფრო უკეთესად მოქმედებს.
კიბოს თერაპიულ ინდივიდუალურ ვაქცინებზე სხვა კომპანიებიც მუშაობენ, მაგალითად, გერმანული BioNTech-ი.
მომზადებულია Agence France-Presse-ის მიხედვით.