/კრებულიდან „რომელი ხარ სარდაფსა შინა“/

სიგარეტის ჯადო

ერთი მოხუცი გამყიდველი ქალია მთაწმინდაზე – გულიკო. ძალიან კარგი ადამიანი. ვაჭრობს მაღაზიად გადაკეთებულ სახლში და ყავს შავთეთრი კატა – მაქსი. ევასება დავით აქუბარდია და არ ევასება საკუთარი სასწორი, რომელიც ურევს. ვევასები მე და არ ევასება ერთი ბებერი ჯადოქარი, რომელიც სპეციალურად ითხიპნის ხოლმე შავ ტუშს თვალზე და უზარმაზარი შავი შლაპის ქვეშ რაღაცას ბუტბუტებს გაურკვევლად, გულიკო რო დაფრთხეს და ნისიად გაატანოს სიგარეტი. ერთხელ გულიკოს სიგარეტი არ ჰქონდა და მე ვაჩუქე, ჯადოქარმა კიდევ მადლობის ნიშნად იქვე, მაღაზიაში მიმკითხავა ხელზე და ასე მითხრა: ბედისწერის ხაზი რო არ აქვს ხელისგულზე, ასეთი ადამიანი მეორედ შემომეყარაო ცხოვრებაში. ჰოდა, მაგარი სანახავია ეს ორი მოხუცი ქალი ერთად. ეს რო ბუტბუტებს და ის ხელის კანკალით ეძებს დახლქვეშ სიგარეტის კოლოფს. იმასაც რო ეშინია და ამასაც ხომ ეშინია უსიგარეტობის, და ეგ ძალიან მურტალი შიშია, ძმებო. ზოგს სიკვდილის ეშინია და ზოგს კიდევ – უსიგარეტობის… რას ვყვებოდი: ბერდება გულიკო და ეპარება ნელ-ნელა სკლეროზი. ამასწინათ მაცივარი გამიფუჭდა და მეთქი – საღამომდე შემინახე ეს ლუდი შენთან. კაიო და ჩემი ლუდი მეგობარ ბოთლებს მივუდგი მაცივარში. საღამოს ჩავაკითხე, ამას კლიენტი ყავდა და აღარ მოვაცდინე, თავად გამოვიღე ბოთლი, წავედი კარისკენ და მესმის, გულიკო ამბობს: ლუკა, მე შენ პატიოსანი ბიჭი მეგონე. ეგონა, ვპარავდი. საყვარელი…

 ფატიმა

ერთ გოგოსთან დავდიოდი ადრე. კაი ტიპი იყო. ბავშვური და გულუბრყვილო. ალების, ჭინკების და ეგეთების სწამდა. მკითხაობის და ჯადოების ჯეროდა. ჩემგან რო მიდიოდა, შემდეგ სახლში საინტერესო რამეებს ვპოულობდი ხოლმე: ლობიოს მარცვლებს, მატყლის გორგალს, წარწერებიან ქსოვილის ნაგლეჯს. თან, სულ იცოდა სადაც ვიყავი; გადავიდოდი სხვა სახლში, მეორე დღეს მომადგებოდა ლობიანებით – იცოდა, რო მიყვარდა. გადავიდოდი კიდევ სხვა სახლში და იქაც ეგრე. დალევა უყვარდა ჩემზე მაგრად. დათვრებოდა და ყვიროდა ხოლმე – გენერლის შვილი ვარო ბიჯოო! ცხოვრებაც არ ქონდა იოლი: ქმარი მოუკლეს, ბავშვი სახლში დაეწვა. ჰოდა, ეს გოგო, ფატიმა, არ უშვებდა ჩემთან არავის, როცა ვწერდი. წერსო ლუკა, დაახვიეთო. მაშინ რას ვწერდი, საბეჭდ მანქანაზე ვაკაკუნებდი რაღაც სისულელეს, მაგრამ ასე, უცნაურად ჯეროდა ჩემი. დაგბეჭდავენო დრო მოვა. აგერ ნახავო. მაგარი მწერალი ხარო შენ. ბოლოს გაქრა და ვერც შევამჩნიე რო გაქრა, ისეთ არეულ ცხოვრებას ვეწეოდი. ბევრი წლის მერე, სახლის წინ დამიდო ფურცლის ნაგლეჯი „გილოცავ საბას“ და სახელი. როგორ მოაგნო იმ სახლს არ ვიცი, მე ძლივს ვაგნებდი. კიდევ წლების მერე ესემესი გამომიგზავნა მობილურზე: „გილოცავ გერმანიაში წიგნის გამოცემას,“ და სახელი. როგორ იპოვა ჩემი ნომერი წარმოდგენა არ მაქვს. ოთხმა თუ ხუთმა კაცმა იცოდა მარტო ის ნომერი – ინკოგნიტო ყოფას ვეწეოდი გარკვეული მიზეზების გამო. ჰოდა ახლახანს, უკვე ჭაღარა ბერიკაცი, მივსეირნობ ქუჩაში, რათქმაუნდა ნასვამი, და ვხედავ – ეგა დგას. მივედი ახლოს – გამხდარა ჩხირივით. ბანცალებს, მთვრალია. მანქანა წაუჩერა ვიღაც პიჟონმა. შეყო ამან ფანჯარაში თავი, მორიგდნენ ფასზე და ჩაუჯდა. და უცებ დამეღრიალა: მეოთხე წიგნს ვუშვებ ფატიმა, მეოთხეს! არც გამოუხედავს. ვერ გაიგო ალბათ…

  მეთევზე ბავშვი

კვირას ვთევზაობდი. სხვებიც იყვნენ. მამას ყავდა თან ხუთიოდე წლის ბავშვი და თევზაობდა ეგეც. ვუყურებ და ჩემი თავი მახსენდება ამ ასაკში – მამა რო დამაჭერინებდა კაი მძიმე სპინინგს მდინარე ბზიფზე, სადაც ორაგული და ზუთხი ამოდიოდა ზღვიდან. ხან სატყუარა მეკარგებოდა, ხან მივალეწავდი ანკესს და საერთოდაც, არ მიყვარდა ეგ საქმე. ეს მამა-შვილი კი თევზაობენ და იჭერენ პატარა თევზს. და უხარიათ მაგრად. ალბათ აქ პირველად არიან და არ იციან რო ძალიან დიდი თევზიც დაიარება, კონკრეტულ ადგილებში. მეთქი მოდი ბიჭო აქა. მოვიდა. მეთქი აგერ ეს გაუკეთე სატყუარად. გაუკეთა. მეთქი აგერ აქ ჩააგდე. დამცინა – ნაპირშიო? ფსკერი ჩანსო. რა უნდა მანდ თევზსო. მეთქი ებიჭო, ჩააგდე ერთი, ვაჰ! კაიო და ჩააგდო. ზრდილობის გულისთვის უფრო. ერთი სული აქვს ისევ თავის ადგილზე დაბრუნდეს. ამ დროს დაურტყა. თავისივე ზომის თევზმა დაურტყა და ნახევარი საათი ამოყავდა. ლამის წყალში შეითრია და გააგდებინა ანკესი რამდენჯერმე. ამოათრია როგორც იქნა. მამამისი მიეშველა. კობრი დავიჭირეო, ღრიალებს ბავშვი. ენა ებმის ბედნიერებისგან. დაძაბულობისგან აკანკალებს. ავდექი და დავუკარი ტაში. სხვებიც მიხვდნენ, რო  უნდა ამყოლოდნენ და აეგრე, ვდგავართ და ტაშს ვუკრავთ ყველა მეთევზე, ვინც იქ ვიყავით, ბავშვი კი ანათებს სიხარულისგან… ვიცი, რო გაიზრდება და არ დაავიწყდება ეს დღე. რა ცხოვრება მოუწევს, ეგ აღარ ვიცი. შეიძლება სულაც დაუბლაგვოს ყოველი ძვირფასი და წმინდა ამ ჩათლახმა ცხოვრებამ. შეიძლება ფეხი წამოკრას რამეს და დაეცეს. მაგრამ ეყოლება სადღაც ეს პირველი დიდი თევზიც სულში. და გაჭირვების ჟამს გაიხმობს ეს თევზი ისევ შორს, იმ წყლისპირზე, იმ მთვრალი და კეთილი ბიძიას გვერდით. და იქნება კვლავ ძლიერი და ბედნიერი ადამიანი. და წამოდგება…

მემაწვნე

კარზე დარეკეს. ამ ეპიდემიის გადამკიდე ისე ვარ გადაჩვეული სტუმარს, მოულოდნელობისგან ყავა გადამცდა და ხველებ-ხველებით და ლანძღვით გავეშურე კარის გასაღებად. გავაღე და ვხედავ, დგას ბერიკაცი, ორი ჩანთა უდევს ფერხთით, დასდის წვიმა, გალუმპულია მთლიანად, და მეკითხება: – კაი მაწონი ხო არ გინდა შვილო? ოქროყანისაა, ჩემია. არც „მაწონი-მაწონის“ ყვირილი, არც ქილების ჩხარუნი. აეგრე, ჩუმად. ნამალევად. ჩემი სენტიმენტების და სინაზის ბოლო ნამცეცები ამ წყეულმა კარანტინმა წაიღო. სამსახურის დაკარგვამ და უფულობამ ჯერ დამშალა ნერვებად და მერმე გამამკაცრა. გამასალკლდევა. მაგრამ ვუყურებ მემაწვნეს და მეჩხირება ბურთი ყელში. უცებ მომაწვა ყოველი. ასე რომ ვართ, ასეთ დღეში რომ ვართ მეც და ისიც. მეთქი – როგორ არ მინდა. მაწონი მიყვარს. მაგრამ არ მაქვს ფული. ახლა გადავიხდი კომუნალურებს და მერე გიჟივით უნდა ვწერო დღეში ორმოცდაათი გვერდი, რომ გადავრჩე. მაგრამ ესეც ხომ სადღაც მთისიქიდან მოათრევს ამ წვიმაში უზარმაზარ ჩანთებს და დაიპარება კარდაკარ. ხმას ვერ იღებს, რომ არ დააჯარიმონ ამ რეგვნებმა. კორონაც ფეხებზე ჰკიდია და შავი ჭირიც – ჩემსავით. ჩვენსავით. და იმიტომ კი არ გვკიდია ფეხებზე, მაგარი ტიპები რომ ვართ – არა. და ვერც მივახვედრებთ ვერავის, რატომ გვკიდია ფეხებზე კორონები და შავი ჭირები, რატომ არ გვეხება და სადღაც გადაღმიდან, ჰორიზონტებს მიღმა თუ ჩაგვესმის ექოებად მსოფლიოს ხმა – ვერ მივახვედრებთ ისე, რომ უსულგულო იდიოტები არ გამოვჩნდეთ. ჰოდა ვდგავართ მე და ბებერი მემაწვნე. არ ვიცავთ სოციალურ დისტანციას. არ გვიკეთია პირბადეები. მაგრამ ორივეს ორგანული, ინტუიტური რწმენა გვაქვს და ორივემ ზუსტად ვიცით, რასაც უნდა ვუფრთხოდეთ სინამდვილეში. არ მაქვს-მეთქი ფული და მაჩუქა ერთი ქილა მაწონი და შეერია ისევ ცხოვრებას. ამ დედანატირებ, ამ მშვენიერ ცხოვრებას. მიდევს აგერ ის მაწვნის ქილა ლიტერატურული პრემიის, სტატუეტის გვერდით და მეღიმება სიმწრით, რამეთუ ვხვდები, რომელია სათამაშო და რომელი – ჭეშმარიტი ჯილდო, სამყაროს მიერ მოძღვნილი. რომელს გადავცვლი პურში და ყავაში და რომელს შემოვინახავ, როგორც ნიშანს, რომ უნდა გადავრჩე. რომ უნდა ვიბრძოლო. რომ უნდა ვიცხოვრო, ამის დედაც…

ჩხირივით კაცი, გაღმა ნაპირიდან

ყურის ერთ მხარეს მე ვანკესობ, მეორე მხარეს – ვიღაც ბებერი ტიპი. ჩვენს გარდა კაცის ჭაჭანი არაა მთელ წყლისპირზე: სათევზაო სეზონი კაი ხანია მორჩა აქ. მე ისე, უბრალოდ, მოგონებების გამოსახმობად ჩამოვდივარ, რამეთუ ჯეელობაში მენავედ ვმოღვაწეობდი ამ სანახებში, და იმისა, იმ ბებრისა არ ვიცი არაფერი. ხან ეგ მასწრებს დილით ჩამოსვლას, ხან მე. ამომყავს და ამომყავს ანკესით – ხან სუნი, ხან ქალი, ხან ხელები, ხან თვალები. სისხლიც… და იმას რა ამოჰყავს, ეგეც მაინტერესებს, და ერთხელ გავუყევი ყურეს, – მეთქი, გავუვლი ისე, შევათვალიერებ. რომ მივუახლოვდი, „ასტრის“ მყრალი ბოლი მეცა, მე კიდევ უფილტროს მწეველ ხალხთან უფრო მშვიდად და მყუდროდ ვგრძნობ თავს, ვიდრე სახლში, ამიტომ, რაღაც სისულელე ვკითხე: – თევზიმოდისარმოდის, თუ რაღაც ეგეთი, და გამოდგა მუნჯი…

ბევრი წლის წინ, მივადგებოდი ხოლმე ნავით ე.წ. მუნჯების პლაჟს, რამდენიმე მეტრიან მონაკვეთს წყლისპირზე, სადაც მზეს ეფიცხებოდნენ მუნჯი გოგოები – „პუტანკები“, და ეგეთი მაგარი გოგოები არც შემხვედრია მერმე აღარსად. არ ვეჩალიჩებოდი, ისე, უბრალოდ, წამოვუწვებოდი ნაპირზე გვერდით და ვფიქრობდი. ხანდახან ნავითაც ვასეირნებდი და ყელში ბურთი მაწვებოდა, მათ ჩუმ, უხმო სიხარულს რომ შევყურებდი. ერთი სიტყვით, ვმეგობრობდით. ჰოდა, ეს ბებერიც მუნჯი გამოდგა. ხელებით მანიშნებს რაღაცას.

მოკლედ, ეგრე ვართ. მე აქეთ, ის – იქით. მერე გაქრა და თევზაობის მუღამი დავკარგე, რომ ვერ ვხედავდი იქითა მხარეს. ჩხირივით რომ ჩანდა, ამ ტრიალ ნაპირზე. შევრჩი ერთხელაც კაი ხანს, სანამ ვინმე არ ჩამოივლიდა, და რომ ჩამოიარა, ვკითხე: – აქაური ხარ? – კი, აქაური ვარ. – იქით რომ მუნჯი ბებერი თევზაობდა, ხომ არ იცი? – ბებერი ვიცი, მაგრამ ეგ მუნჯი არ იყო. მეთქი – კარგი. სხვაზე გეუბნები. დაივიწყე. მარტო ეგ თევზაობდაო ამ დროს, მაგრამ არ იყო ის მუნჯიო. მეთქი – მუნჯია. ხმას არ მცემდა. ხელებით მელაპარაკებოდა. ჰოდა, ამან: – ჩემი მეზობელი იყო, რუსიო, ქართულად ვერ ლაპარაკობდა და რუსულად ლაპარაკის ეშინოდაო უცხოებთან, ვიღაც მთვრალებმა ცემეს აგვისტოს ომის დროს და მაგის მერეო. მეთქი – სადაა, რატომ აღარ თევზაობს, და – მოკვდაო, – ამან.

სეზონი არაა და კაციშვილი არ მოჩანს ტრიალ ნაპირზე. ვთევზაობ მარტო და ამომყავს წყლიდან – ხან სუნი, ხან თვალები, ხან – ჩხირივით კაცი, გაღმა ნაპირიდან..