ტყემლის სურნელი

კაი ხნის წინ იყო და: ჩამოველ ერთხელ საიდანღაც. ისეთი სივრცეებიდან, სადაც ბიდონიდან ჩამოსხმული ერთი ჭიქა ცივი წყალია ბედნიერება და დილისთვის გადანახული „დაბიჩოკებული“ სიგარეტი; ბედნიერება, რომელიც, თანდათან, ამ დამპალ ქალაქთან მოახლოებისას, ნელნელა უფერულდება და ისეთივე სასაცილო ხდება, როგორც ახლა, ამ ტექსტის კითხვისას მოჩანს, ალბათ. ჩამოველ სამგორის სადგურში და ტრადიციულად, რაგორც ყოველი დაბრუნების ჟამს, ისე ვარ, ვითარცა უცხოპლანეტელი. დროს და განზომილებას აცილებული. უკიდეგანო ფრუსტრაციით და მაინც, შინაგანად, ინფანტილურ და უაზრო აგრესიას ვგრძნობ ყველაფრის მიმართ, სადაც მოვედი. რაც გარშემოა. რაც – არასდროს არ შემომიშვებს, სანამ არ დავიფერთხავ, არ მოვიშორებ იმ ყოველს, რაც ჭეშმარიტად მიყვარს. ახლა ფილოსოფიური ტრაქტატი არ გამომივიდეს ესა და მოკლედ: ჩამოველ და ვისვენებ გაჩერებასთან. უცერემონიოდ, ზედ ტროტუარზე გაშხლართული, ზურგჩანთას მიყრდნობილი და მათარიდამ ვყლურწავ ვოტკასა. გაჩერებაზე დგას კოხტა გოგო, მარტო. გვერდით ჭრელი, გატიკნული ჩანთები ულაგია. მაკიაჟზე და ჩაცმულობაზე ეტყობა, ჰალალი სოფლელი როა. მიყურებს დამფრთხალი, თან ინტერესით, და მეთქი გამოველაპარაკო, ჩემი რა მიდის. ჩვენი დიალოგი რა მოსატანია, აქ არ მოვაყოლებ და ეგრე, შევუყევით მე და ეს გოგო: მიყვება რაცხაებს, ბიცოლებზე, პაპებზე. სულ არ ცდილობს, სხვა რო გამოჩნდეს. არ ქალაქელობს, როგორც იციან ხოლმე, ჩემი დაკვირვებით, ასეთებმა. მეც ამასობაში გამიარა გაუცხოებამ, ვტლიკინებ აქეთურ-იქითურს და ამ დროს გამოჩნდა ამის ავტობუსიცა. ავარდა, ჩანთები დაალაგა და მეთქი აღარც ჩამოვა, იჯდება იქა, ადგილს დაიკავებს თუ რავიცი, და ისევ მოვიდა, წამომადგა თავზე, მიყურებს, მიყურებს, თან ფეხს ინაცვლებს ბავშვივით და უცებ მეუბნება თვალგაბრწყინებული : – იცი, იცი, მე შენ ახალ ტყემალს ჩამოგიტან სოფლიდან, ჩემს გაკეთებულს ! ეგა თქვა და ავარდა ავტობუსში ეგრევე, და ავტობუსიც დაიძრა… ხო ვითომ არაფერი, მაგრამ ვიჯექი ეგრე, ზედ ტროტუარზე და ვიღიმებოდი. ვიღიმებოდი.

დამწყები მწერლები

ერთხელ, მე და ძმაკაცმა, კონკურსზე წარვადგინეთ ჩვენი მოთხრობები. მაშინ ინტერნეტი და გაგზავნები არ იყო და ეგრევე მივედით სადაც ჯერ არს, დაბეჭდილი ფურცლებით. ჩემს ძმაკაცს ედო ცელოფანში და ხელში ეკავა სათუთად, მე კიდევ ოთხად გადაკეცილი, შარვლის უკანა ჯიბეში მედო. მოდი ჯერ დავლიოთ, მითხრა ძმაკაცმა და იქვე სკვერში ვგლიჯეთ სამასგრამიანი „ჩეკუშკა“. მაშინ დამწყები მსმელები ვიყავით და მაგრად დაგვათრო. მოკლედ, შევედით და მივეცით ფურცლები ვიღაცა მოკლეკაბიან გოგოს. მერმე შევავსეთ რაცხა ანკეტა, მაგრამ მთვრალები რომ ვიყავით, ორი-სამი პირი გავაფუჭეთ ტყუილად, გაურკვევლად დავჯღაპნეთ. ბოლოს, შედარებით გასაგები ვერსიები დავწერეთ როგორც იქნა და წამოვედით. მოდი, ვიყიდოთ შაურმა, – ვეუბნები ძმაკაცს, – გავსინჯოთ, ერთი როგორია. და ქვეყანაში გახსნილ პირველ საშაურმეში ვიყიდეთ შაურმა. მაგარი ყოფილა, – მოეწონა ძმაკაცს. ჰო, კაი რამეა, – მივუგე, – რო მოვიგებთ, მერე სულ შაურმები ვიყიდოთ ხოლმე. მოვდივართ და აგვტკივდა მუცელი. მგონი მოვიწამლეთ, – ამბობს ძმაკაცი. მაშინ, დავლიოთ კიდევ ერთი ჩეკუშკა და მოვრჩებით, – შევთავაზე მე. ფული აღარ მაქვს, – დაღონდა ძმაკაცი. არაუშავს, – დავამშვიდე, – აგერ ეს სოტოვი (მობილურის წინაპარი) დავუტოვოთ და მოგვცემენ დასალევს. ეგ სოტოვი არ მუშაობს, გაფუჭებულია, – დაეჭვდა ძმაკაცი. – მერე რა, სოტოვი – სოტოვია. რო მოვიგებთ, ვიყიდით ახალ სოტოვებს და შაურმებს. და დასალევსაც, – შემახსენა ძმაკაცმა, – რო არ მოვიწამლოთ ხოლმე. – ჰო, დასალევსაც. გადავცვალეთ „სოტოვი“ უცხო რამ დასალევში და მოვყლურწეთ. გამიარა ტკივილმა, ამასაც გაუარა. კაი რამეა არაყი, – ამბობს ძმაკაცი. თან ეს არაყი, – დავუმატე, – რო მოვიგებთ, სულ ეს არაყი ვიყიდოთ მერე. დაიმახსოვრე მარკა. კაი, – დამეთანხმა ძმაკაცი, – ეს არაყი, სოტოვები და შაურმები. აბა რა, – ვუთხარი მე. დავლიეთ კიდევ და უცებ ჩემი ძმაკაცი ამბობს: და რო წავაგოთ? არაა შანსი, – ვეუბნები, – მაგრა ვწერთ ორივე. ჰო, მაგრა ვწერთ, – დაწყნარდა ძმაკაცი, – თუ არადა, რომელიმე ხო მოვიგებთ. – აბა რა, მოვიგებთ. მაგრა ვწერთ და მოვიგებთ. – მაშინ მოდი, ჩემს „დენდის“ (პლეისთეიშენის წინაპარი) გავყიდი და ვიქეიფოთ, ბიჭებსაც დავუძახოთ. – კაი ეგრე ვქნათ. რო მოვიგებთ, „ნინტენდო“ ვიყიდოთ. – ჰო, ვიყიდოთ. რა გრაფიკა აქვს! …

ის კონკურსი წავაგეთ და ჩემმა ძმაკაცმა დაანება თავი წერას. ბიზნესებს ხლართავს ახლა ამერიკებში. მე – არ დავანებე…

მცირე რამ მონასმი თბილისის ძველი უბნიდამ

წმინდა ნინოს ეკლესიას ზარი გამოუცვალეს და ახლა სხვა ხმაზე რეკს. ეკლესიის ეზოში ზის დედალი ძაღლი სახელად ლიზი, აუღერია თავი სამრეკლოსკენ და ზარს უყეფს. დარეკავს – შეუყეფებს. დარეკავს – შეუყეფებს და ეგრე გაუთავებლად. ეუცხოვება და არ ენდობა ახალ ზარსა. იქვე ჩამომჯდარა ადგილობრივი ალკოჰოლიკი, განგრეულ პახმელიაზეა, ხმაური ესე არ სიამოვნებს და იგინება წამდაუწუმ. ზარის ხმა, ყეფა და გინება. ზარი, ყეფა და გინება. ეკლესიიდან გამოდის მსუქანი მღვდელი, მობილური გოიმ ნაშასავით გაუწვდია წინ, „სფიქერზე“ ჩართული, და ვიღაცას ეუბნება: – არ იქნება ეგ კოვიდი, დაწყნარდი. არ იქნება ეგ კოვიდი, დაწყნარდი. უფლის კაცები ვართ ჩვენ. არ იქნება ეგ კოვიდი, დაწყნარდი… და რეკავს ზარი. და ყეფს ძაღლი. და იგინება ლოთი. და მღვდელი ვიღაცას აწყნარებს…. ამინდი კი სწორედ რომ სათევზაოა.

მეთევზეთა საძმო

(მამაჩემის, გიორგი ბაქანიძის ხსოვნას)

შევიდოდით ზოოპარკში, და სანამ სხვები კარუსელებზე თუ ტირში ერთობოდნენ, მივუცუცქდებოდით გალიასთან ერთ ბებერ მაჩვზღარბას და ათასნაირად ვუწრუპუნებდით და ვუსტვენდით რო ახლოს მოგვეხმო. ბოლოს მოგვიახლოვდებოდა მაჩვზღარბაც და ჰოპ – შევყოფდით ხელს და იოლად ვაცლიდით თითო-ოროლა ეკალს ისე, რო ვერც გრძნობდა მაჩვზღარბა. ამას დამუღამებული ჰქონდა და სანამ მეც დავამუღამებდი, გასისხლული ვმოძრაობდი მანიაკივით. ხანდახან ბედი გაგვიღიმებდა და ძირს დაგდებულ, გაცვენილ ეკალს ვპოულობდით გალიაში. სათევზაო ტივტივის გასაწყობად გვჭირდებოდა მაჩვზღარბას ეკალი.

მერმე წავიდოდით იპოდრომზე, სადაც გვეგულებოდა ერთერთი უშესანიშნავესი ადამიანი მათ შორის ვისაც კი გადავყრივარ – ნოდარ ებრალიძე, რომელსაც არ უყვარდა ხალხი და უყვარდა ცხენები, და ისე მაგრად უყვარდა, რო იქვე, შიგ იპოდრომში ცხოვრობდა პატარა ქოხში. ებრალიძემ იცოდა, ნახერხის მთებში სად უნდა გვეძებნა ბუღლუჯი – მსხვილი ჭია, რომელიც ერთობ მოსწონდათ უზარმაზარ ჭანრებს, არმაზში, კლდის ძირას მორევში რო ბინადრობდნენ.

მერმე გავეშვებოდით ბოტანიკურ ბაღში, სადაც მინდვრებში დავდევდით კალიებს, კალიები კი სულს ერჩივნათ ქაშაპებს, ჟინვალზე, არაგვის შესართავში რო მხიარულობდნენ.

ბოლოს ალაფით დატვირთულები ვბრუნდებოდით სახლში. ამას სულ ფეხებზე ეკიდა ხალხი და შუა რუსთაველზე მოლაყუნებდა ძველი, დალაქავებული ხაკისფერი ქურთუკით და გზადაგზა პარკში მოხტუნავე კალიებს ათვალიერებდა, მე კი უკვე ხრინწი მეპარებოდა ხმაში ნელნელა, გოგოებს ვეპრანჭებოდი და ამიტომ საშინლად მრცხვენოდა მის გვერდით სიარული და ხუთიოდე ნაბიჯის მოშორებით მივყვებოდი უკან. ამას არ უყვარდა ტრანსპორტი და უკიდურესი აუცილებლობის გარდა, ცდილობდა ქვეითად ემოძრავა ყველგან, მე კიდევ ფეხები მაწყდებოდა დაღლილობისგან…

მეორე დღეს, დილაუთენია მოგვისიგნალებდა ზაპოროჟეცი, სადაც იჯდნენ ნოდარ ებრალიძის დარი, დიდი ადამიანები – სოსო პაიჭაძე, თედო ბექიშვილი, გოგი ოჩიაური – მწერალი, პოეტი, მოქანდაკე ხალხი. წაიყვანდნენ ამას და ქრებოდნენ მთელი დღე, მე მტოვებდნენ სახლში – ჯერ მზად არ ხარ რო მეთევზე შეიქმნეო; წმიდა რიტუალი იყო მათთვის თევზაობა, ალბათ რაღაც მაკლდა, რო ვზიარებოდი მეც…

ამჟამად თავად გახლავართ ქვეითი კაცი, და მთაწმინდიდან თემქამდე ფეხით გადავდივარ ისე, როგორც სახლის წინ მაღაზიაში. და მივლაყუნებ ხალხმრავალ ქუჩებში, როგორც უკაცრიელ, ტრიალ მინდვრებში, სტვენა-სტვენით და ანკესით ქნევით. მივდივარ მარტო და შლეიფივით დამყვება მოგონება და მსუბუქი სევდა, ბავშვობაზე და სანთელივით სუფთა, გაუჭუჭყავ ხალხზე, მეთევზეთა საძმოზე, რომელნიც ღმერთმა უწყის სად, რომელ წყლისპირზე თევზაობენ ახლა…

 როცა ბლის ხეზე ვიყავით გასული

დიდი ხნის წინ მიყვარდა – ასე 11 წლის რო ვიყავნ. და ამის შესახებ ინფორმაციას ვაწვდიდი ყოვლად უცნაურად: ხან „ლამბადას“ ვაღრიალებდი ბოლო ხმაზე მაგნიტოფონში – კედლის მიღმა ცხოვრობდა და რო გაეგო. ხან გოლებს არ ვუტანდი სპეციალურად ფეხბურთის თამაშისას, როცა ის კარებში იდგა. ხან ბლის ყველაზე ლამაზ კუნწულებს ვჩუქნიდი, როცა ბლის ხეზე ვიყავით ორივე გასული. ბოლოს კი თავზე ხელი ავიღე და დაბადების დღეზე მივართვი საჩუქრად საუკეთესო რამ, რაც კი უჯრებში მომეპოვებოდა – მანქანის საბურავში წნევის საზომი ხელსაწყო. იმ სახლიდან რო გადმოვდიოდი, და შორს მივდიოდი საცხოვრებლად, და ჩვენს კორპუსს ბოლო წრეს ვურტყამდი გამომშვიდობების ნიშნად, შემეჩეხა ეს გოგო. ახლაც მახსოვს ის თავზარის და სიცარიელის შეგრძნება, როცა აღარაფერს ჰქონდა უკვე მნიშვნელობა და დიდი კაცივით, სერიოზულად, უბრალოდ ვუთხარი: მიყვარხარ. და ამანაც ქალივით, სერიოზულად მიპასუხა: მეც. მერე შებრუნდა სახლში, მე კიდევ მივუახლოვდი მავთულის მესერს, რომლის მიღმაც ქარხანა თუ საწყობი იყო და რომელსაც არასდროს ვეკარებოდით ბავშვები, რადგან ლეგენდის მიხედვით შიგ გადიოდა ათასი ვოლტის ძაბვა – მივუახლოვდი და ჩავეჭიდე ორივე ხელით, მაგრამ არაფერი მომსვლია. შემდეგ ჩამსვეს მანქანაში და წამიყვანეს შორს…

ბევრი წლის მერე დავბრუნდი შუაღამისას არყის ბოთლით ხელში და კორპუსს წრეებს ვარტყამდი გათენებამდე. ვიხსენებდი. დილით მოვიდა ვიღაც ბავშვი და გამაფრთხილა – იმ კედელს არ მიუახლოვდე ძია, დენი გადისო შიგ. მეთქი ოკ, არ მივეკარები. არ წავუბილწე საფრთხის ნეტარი შეგრძნება და წამოვედი, გავუყევ ისევ ჩემს დინებასა…