Звиад Гамсахурдиайы  уагъд  референдум уыцы хотых у, кæцыйыл нæ фæтых ис уырыссаг оккупаци æмæ  нæдæр фæтых уыдзæн – уый фæдыл Гуырдзыстоны   перзидент, Саломэ Зурабишвили, йæ  басидты рæстæджы  загъта,  кæцыйы Гуырдзыстоны  фыццаг президенты, Звиад Гамсахурдиайы  юбилейон  датæмæ  гæсгæ ахæлиу кодта.

«Абоны  бон нæ  историйæн   нысаниуæгджын у,  абон Гуырдзыстоны президенты –  Звиад Гамсахурдиайы 80 азы юбилейы  у.  Сæрмагондæй  мæ  фæнды куыд Гуырдзыстоны   фæндзæм президенты  афтæ, ацы  бон раарфæ кæнын йæ бинонтæн  æмæ  æнæхъæнæй дзыллæйæн.

Ацы  бон 1991  азы  31  марты   уагъд æрцыд  референдум  æмæ ацы бон   куыд  сегасæй  нысаниуæгджын   датæ,   нæ бæстæйы   историмæ хаст æрцыд.  Референдумы  идея дæр, инициативæ   æмæ организаци дæр   растдæр дæр  Звиад Гамсахурдиайы инциргонд сты.  ЙÆ   историон ныфсджын  къахдзæф фæндаг байгом кодта  Гуырдзыстоны  нырыккон   паддзахады  арæзтадæн.

Бирæ æнусон   паддзахадон  истори кæмæн ис  уыцы нацийæн  ацы  бон  иуæй-иу  сегасæй фæсæттæн  датæ  у – Гуырдзыстоны   фыццаг президенты  нысангонд референдум 1921 азы  Уæрæсейы   æфсæдды  æрдгæй бæстæйæн байцсгæ  хæдбардзинад, ногæй сæндидзын кодт.

Уый тыххæй  фыццаг президентмæ  æмбæлы йæ бæстæйы, дзыллæйы цыт æмæ  арфæ.

Абон уырыссаг   оккупацийы  ныхмæ тохы,растдæр референдумыл  бындурæвæрд  паддзахаддзинад  у  нæ сæйраг  хотых.   Ацы референдумы  стыр тых  уый  мидæг ис æмæ  уый   уагъд æрцыд  Гуырдзыстоны æппæт территорийыл – Ацыд  Самачаблойы, Абхазы.  Ацы референдумы  фæстæ  лæууыд  æппæт гуырдзыстоны.   Ацы  референдумыл æнцойæ лæууы  абон   нæ хæдбардзинад, суверенитет, территориторион æнæхъæндзинад.

Ацы бон  у  датæ, кæцыйыл уырыссаг оккупаци нæ фæтых ис æмæ нæдæр фæтых уыдзæн» –  хъусын кæны Саломэ Зурабишвили.

Афтæдæр йæ ныхæстæм гæсгæ,   ацы бон зæгъгæ,  референдумæйы  абоны онг   цы  фæндаг рацыдыстыæм уымæй нын бæрæг у, цæмæй  цас  æнæмæнгхъæугæ у  æхсæнады разыдзинады нæ фидæн  æмæ  размæцыдæн.

«Мах цы  уавæры стæм, ахæмы уæвæг паддзахадæн,   политикъон хъуыдыты  хъауджыдæрдзинад  æмæ плюрализмимæ иумæ,   цæрынæн  æнæмæнгхъæугæ нысаниуæг ис,  фидыд  æмæ  нацийы  æмуддзинадæн.

Уырны мæ, цæмæй  бафидауын,  кæрæдзийæн  цыт кæнын,  бæрзонд æмбæстагон  бæрн   сты  иунæг раст фæндаг, кæцыйы руаджы бахъахъхъæндзыстæм  1991 азы  референдумæй  цы  æнтыст райстам уый» –  хъусын кæны Саломэ Зурабишвили.