Оккупацийы  14-æм азы сæрыл,  Уæрæсе не  ххæст кæны  Евроцæдисы æхсæны бацыдæй  йæхимæ  цы хæстæ систа 2008  азы  12  августы  æхст фæурæды фæдыл  бадзырдæй  æмæ уæрæхдæр кæны  сæрмагонд контроль  оккупацигонд регионты, –  уый фæдыл  Гуырдзыстоны  фæсарæн хъуыддæгты  министрады, ахæлиугонд  фидиуæны у  банысангонд.

Фæсарæн хъуыддæгты уагдоны  куыд  хъусын кæнынц афтæмæй, Гуырдзыстоны регионты, Абхаз æмæ Цхинвалы регионы  адæймаджы  фундаментон  барты  гуырымыхъхъ  халын, этникон  дискриминаци  æмæ сæдæгай  мин  тыхбын бынативгæ  уæнгты  æмæ лигъдæтты  сæрмагонд  хæдзæрттæм æрыздахыны  бары  саст, фæстæмæ у  Уæрæсейы   æнæзаконон   оккупацийы  уæззау  уаргъæй.

«Абон 2022 азы 7 августы, 14 азы æххæст кæны  Уæрæсейы   Федерацийы  æрдгæй Гуырдзыст оны  ныхмæ  2008  азы  сæххæст   гом  æфсæддон   интервенцийæ, кæцыйы  фæстæ, Уæрæсе, Гуырдзыстоны æнæраскуынгæ  регионты – Абхаз æмæ Цхинвалы  регион/Хуссар Ирыстоны  æнæзаконон  оккупаци  скодта æмæ сæ а.х. хæдбар  паддзахадтыл банымадта.  Оккупацийы  14-æм  азы сæрыл, Уæрæсе не  ххæст кæны  Евроцæдисы æххуысæй бафыст 2008 азы  12-æм августы æхст фæурæды фæдыл  бадзырд æмæ   уæрæхдæр кæны  сæрмагонд æнæзаконон контрол  оккупацигонд  регионты.  Оккупацион  хаххыл  телтæй æмбондты  æмæ æндæр  барьертæ аразынæй,  æнæзаконон   ахстытæ  æмæ скъæфтытæй, адæймаджы  барты  гуырымыхъхъ  халынæй, гуырдзиæгты этникон дискриминацийæ агайы, бынатыл   уæвæг   æдасдзинады,  адæймаджы барты  æмæ гуманитарон   уавæр, цæмæй  дæр, æндæр  нысæнттимæ иумæ архайы, оккупацигонд территоритыл цæрæг  адæймæгты  изоляцийы скæнын  иннæ   Гуырдзыстонæй æмæ  æхсæнадæмон  дзыллæйæ.

Абхаз æмæ Цхинвалы регионы  адæймаджы фундаментон барты гуырымыхъхъ  саст,  этникон дискриминаци æмæ сæдæгай  мин  тыхбын бынативгæ уæнгты æмæ лигъдæтты сæрмагонд хæдзæрттæм  æрыздæхыны бары  саст,  Гуырдзыстонæн фæстæмæ у  Уæрæсейы  æнæзаконон оккупацийы  уæззау  уаргъ.    Давит башарули, Гига Отхозориа, Арчил Татунашвилийы марындзинады хъуыддæгтыл  æнæбафхæрды стимуляци та рæзын кæны этникон  бындурыл  тыхмидзинады тас.  Ацы фоныл  ноджы   критикон дæр кæны  бынатмæ  адæймаджы барты хъахъхъæды  организациты  рæувадат бацыд æмæ æдасдзинады æхсæнадæмон механизмты  слæууын  кæнын, афтæма  Евроцæдисы  цæстдарæг миссийы  бацыд Абхаз æмæ Цхинвалы регионтæм, миссийы  мандатмæ нæкæсгæ,  кæцыйы, хъыгагæн,  къуылымпы  кæны   оккупацион тых.

Ацы  уæззау фоныл,  скуыддзаггæнæг  рол уыдис 2021  азы 21  январы  Европæйы  Адæймаджы Барты Тæрхондоны уынаффæйæн 2008  азы  Уæрæсе-Гуырдзыстоны хæсты фæдыл, кæцыйы  барадонæй  сбæлвырд ис  Уæрæсейы  Федераци, Гуырдзыстоны регионты – Абхаз æмæ Цхинвалы  регион/Хуссар Ирыстоны оккупаци кæй с кодта  æмæ сфидар кодта эффективон контрол  æмæ растдæр Уæрæсейыл сæвæрдта  бæрн, бынатыл адæймаджы  барты æмæ бындурон  сæрибардзинæдты  гуырымыхъхъ састы  факттыл. Фæнысангонд уынаффæ, кæцы  2008 азы  Уæрæсе-Гуырдзыстоны хæсты фыццаг  барадон аргълæвæрд у,  бæлвырд æвдисы, цæмæй   дзæгъæлы у  Уæрæсейы  бирæазон  архайд, йæхи аиуварс кæна  барадон  бæрнæй  æнæзакъонон оккупацийы æмæ йæ фæстиуджытыл.  Гуырдзыстон æнæфæзилгæйæ  дарддæр кæны Уæрæсе-Гуырдзыстоны конфликты сабырадонæй  аскуыддзагы  политикæ æххæст кæнын æмæ  удцырын у, цæмæй дипломатон  æмæ барадон  инструментты фæрцы,   æхсæнадæмон   партнертимæ  æнгом  æмкуыстгæнгæйæ, гæнæн  скæнæ  бæстæ баиу кæнын  æмæ сабырадон   райрæзын кæнын,  оккупацион хаххæй  дих  дзыллæты  æхсæн æууæнк  сæндидзын кæнын æмæ иумæйаг  европаг   фидæн  аразын.

Гуырдзыстон  зæрдæрухс у  бæстæйы  суверенитет æмæ территорион æнæхъæндзинадæн  æхсæнадæмон  æмгарады æнæцудгæ  фарсхæцынæй  æмæ бæрзонд аргъ кæны æхсæнадæмон   партнерты  хайбавæрдæн  Уæрæсе-Гуырдзыстоны конфликты  сабырадонæй алыг кæныны  процессы.  Фæнысангонд фарсхæцын  сæрмагондæй  нысаниуæгджын у  абон,  Уæрæсе  Украинайы  ныхмæ  æфсæддон агрессийæ, куыд  дарддæр  кæны гуырымыхъхъ  халын æхсæнадæмон  барады принциптæ æмæ  йæ бын къахы  Еропæйы  æдасдзинадæн. Фæсарæн  хъуыддæгты министрад  сиды Уæрæсейы  Федерацимæ, ныууадзæт  æнæзаконон æмæ  провокацион архæйдтытæ  Гуырдзыстоны ныхмæ,  цыт кæнæт   Гуырдзыстоны суверенитет  æмæ территорион æнæхъæндзинадæн, сыххæст кæнæт  Евроцæдисæй  2008 азы 12  августы æхст фæурæды  фæдыл  бадзырдæй  йæхимæ цы  хæстæ райста,   акæна йæ  æфсад Гуырдзыстоны  территорийæ  æмæ фæива  оккупацигонд территориты а.х.  хæдбарад банымады фæдыл  æнæзаконон уынаффæ.

Фæсарæн хъуыддæгты министрад сиды æхсæнадæмон æмгарадмæ, консолидацигонд  тыхархайд кæнæт Гуырдзыстоны  территориты деоккупацийы æмæ тыхбын бынативгæ  уæнгты  æмæ  лигъдæтты  сæрмагонд хæдзæрттæм  æрыздахынмæ  æмæ архайадон къахдзæтæ  саразæт Гуырдзыстоны æмæ æнæхъæнæй  регионы   сабырады æмæ æдасдзинад   сфидар кæнынæн.  Фæсарæн хъуыддæгты министрад  пайда кæны  лæвæрд фадатæй,  æмæ мæсæллæй  дзуры 2008 азы  хæты, фæмардуæвæг  хæцджыты æмæ сабыр цæрджыты  бинонтæн æмæ хæстæджытæн», – дзырдæуы  фæсарæн хъуыддæгты министрады фидиуæны.