Страсбургы  тæрхондоны  уынаффæ бæлвырд кæны, Цхинвалы регион æмæ Абхаз Гуырдзыстоны æнæбайсгæ  хæйттæ кæй сты, уый, –  ацы фидиуæн, юстицийы министр  Гоча Лорткипанидзе  парламенты  цыппар комитеты  иугонд рабадтыл  раныхасы рæстæджы  сарызта.

Гоча Лорткипанидзейы   хыгъдлæвæрд  21  январы  Страсбургы Тæрхондоны бæстæ  цы  историон  уæлахиздзинадмæ æрцыд,   уый фæдыл у.

«Стыр Палатæйы  уынаффæ, кæцы кæронгæнæг у æмæ  йыл бахъаст кæнæн нал ис, бæлвырд кæны уый æмæ –  Цхинвалы регион æмæ Абхаз Гуырдзыстоны  территорийы æнæбайсгæ хæйттæ  сты;  хæстон архæйдты  фæстиуæгæн Уæрæсе  сæххæст кодта Цхинвалы регионы  æмæ Абхазы (кæнæ та  Гуырдзыстоны  нæдихгæнгæ хæйтты) оккупаци, уымæй гæсгæ,  ацы  территориты  Уæрæсейы æрдгæй эффективон  контроль.

2008 азы  августы хæсты  рæстæджы  Уæрæсе  сæххæст кодта  гуырдзиæгты этникон ныссыгъдæг æмæ Уæрæсейы æрдгæй   фæнысангонд  политикæ, абоны онг дарддæр кæны.  Тæрхондон йæ уынаыффæйы  кой кæны  хъуыды  «этникон ныссыгъдæг»;  Уæрæсейыл, куыд   эффективон контролы æмæ оккупаци сæххæстгæнæг падзахадыл  æвæрд цæуы  барадон бæрн  змæлгæ  оккупацийы  фæстиуджыты тыххæй  де-факто   оргæнты  архæйдтытæ  хынцгæйæ, кæнæ та  цыфæнды  инциденты тыххæй оккупацион хаххы дæргъмæ  кæнæ  оккупацигонд регионты мидæг. Банысан кæнын хъæуы  уый æмæ  тæрхондон ацы  цауы рапарахат кодта   практикæйы уæвæг  термин   «эффективон  контрол»  æмæ йæ   комкоммæ  схуыдта «оккупаци»-йæ.

Тæрхондон  сепаратистты Уæрæсейы дæлбар уæвын, кæнæ та  Уæрæсейы  контроль сбæрæг кодта,  куыд  дардмæ цæугæйæ –  2008 азы  хæсты онг,  хæсты дæргъы æмæ  уый фæстæ периоды.

Нысаниуæгджын у уый, цæмæй тæрхондон, фактонæй дзуры:  бынативды сæрибары  (4-æм протоколы  2-аг  стати)  халын  дарддæр кæны  абоны онг, æрмæст Уæрæсейыл та  тæрхондон лигъдæтты фæстæмæ  æрыздахыны  хæс комкоммæ  сæвæрдта,  кæцыйæ æнæмæнгæй  спайда кæндзыстæм  фæнысангонд хæс сыххæсты   этапыл;

Тæрхондон алы уæлдæрбанысангонд цауы  рабæрæг кодта  Уæрæсейы æрдгæй  халындзинад  администрацион практикæйы  хуызæй,  кæцы нысаниуæгджынæй  тыхджын кæны  2018  азы  цы  æхсæнпаддзахадон хъаст бахастам  уый, кæцы у   дæргъвæтин  оккупацийы  фæстиуджыты æмæ  Уæрæсейы Федерацийы  администрацион  практикæйы  фæдыл  оккупацион  хаххы  дæргъмæ æмæ   оккупацигонд регионты;

Тæрхондон афтæдæр  фактонæй загъта, цæмæй  Уæрæсейы æрдгæй  æнхъæлцау,  сыххæст сты  хæстон фыдракæндтæ  хæстон  архæйдтыты активон   этапыл (8-12 август), кæцыйы  фæд равзарын  хæсджын уыдис æхсæнадæмон  гуманитарон  барады   нормæтæм гæсгæйæ.  Гуырдзыстон райхуъсын кодта, цæмæй Уæрæсе   Гуырдзыстонæн 2008 азы  фæзындты æмæ ацы периоды  æнхъæлцау сыххæст фыдракæндты  адекватон æмæ  эффективон  фæдагуырды фадат нæ дæтты, кæцы Гаагайы  Тæрхондоны  юрисдикцимæ гæсгæйæ  ацы  фыдракæнды  фæдагуырды æмæ  Гаагайы Тæрхондонимæ нæ æмгуыстад æнæмæнгхъæугæйæ кæны», –  райхуъсын кодта Лорткипанидзе.