Ընտրողներին խոստացել ենք, որ 2024 թվականի ընտրություններում հաղթելուց հետո դիմելու ենք Սահմանադրական դատարան՝ «Միացյալ ազգային շարժումը» որպես քաղաքական կուսակցություն արգելելու համար։ Չնայած ժողովրդավարական երկրներում առկա անալոգիաներին, մեր այս մտադրությունը բուռն քննադատության է ենթարկվել մեր արտասահմանյան գործընկերների կողմից,- այս մասին սոցցանցում գրում է Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլին։
Ինչպես նշեց Պապուաշվիլին, Սահմանադրությունը խախտող քաղաքական կուսակցության արգելման իրավական ընթացակարգ սկսելը նորմալ գործընթաց է ցանկացած ժողովրդավարական հասարակությունում։
«Գերմանիայի առաջատար կուսակցությունների նախաձեռնությունը՝ արգելելու «Այլընտրանք Գերմանիայի համար» քաղաքական կուսակցությունը, որը երկրորդն է համաժողովրդական աջակցության առումով, լավ ցույց է տալիս քաղաքական կողմնակալության, կարելի է ասել, կեղծավորության չափը, որով արևմտյան երկրներում մեր որոշ գործընկերներ, այդ թվում Գերմանիան, վերաբերվում են Վրաստանի կառավարությանը։ Գերմանիայի Սոցիալ-դեմոկրատները և Կանաչները, մի քանի համախոհ ընդդիմադիր կուսակցությունների հետ միասին, որոշել են Սահմանադրական դատարանից պահանջել արգելել «Այլընտրանքը»՝ պատճառաբանելով, որ կուսակցությունը խաթարում է Գերմանիայի ազատ ժողովրդավարական կարգը: Սա բոլորովին արտասովոր չէ այլ երկրների համար։
Մի քանի տարի առաջ կատարված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ եվրոպական 37 ժողովրդավարական երկրներից 20-ը 1945-ից 2015 թվականներին արգելել են ավելի քան 50 կուսակցություններ: Ուկրաինան մի քանի տարի առաջ արգելեց Կոմունիստական կուսակցությունը, իսկ վերջերս լուծարեց կուսակցությունները, որոնք սպառնում էին Ուկրաինայի ժողովրդավարությանը, անկախությանը և տարածքային ամբողջականությանը: Մոլդովան՝ Արևելյան Եվրոպայի մեկ այլ երկիր, նույնպես արգելել է ընդդիմադիր քաղաքական կուսակցությանը «ժողովրդավարական սահմանադրական կարգին սպառնացող անմիջական սպառնալիքի պատճառով»։ Մենք ընտրողներին խոստացել ենք, որ 2024 թվականի ընտրություններում հաղթելուց հետո դիմելու ենք Սահմանադրական դատարան՝ «Միացյալ ազգային շարժումը» որպես քաղաքական կուսակցություն արգելելու համար։ Չնայած ժողովրդավարական երկրներում առկա անալոգիաներին, մեր այս մտադրությունը լայնորեն քննադատվեց մեր արտաքին գործընկերների կողմից։ Դա տեղի է ունենում այն ֆոնին, որ մեր իրավական նախաձեռնությունը լիովին համապատասխանում է օրենքին, ունի նախադեպեր ժողովրդավարական հասարակություններում և վայելում է բնակչության աջակցությունը։
Սահմանադրությունը խախտող քաղաքական կուսակցությանն արգելելու համար դատական գործընթաց սկսելը նորմալ գործընթաց է ցանկացած ժողովրդավարական հասարակության մեջ։ Հետևաբար, մենք պետք է այս նախաձեռնությունը դիտարկենք այս համատեքստում և չհասկանանք որպես կլիշե «նահանջ ժողովրդավարությունից» և «շեղում», տերմիններ, որոնք մեր արտաքին հակառակորդները մեծահոգաբար օգտագործում են վրացական քաղաքականության մասին խոսելիս։ Այս դեպքն առավել պարադոքսալ է, եթե նկատի ունենանք, որ գերմանական «Այլընտրանքը» երբեք իշխանության չի եկել։ Տրամաբանական է, որ նրանց միակ ենթադրյալ հանցանքը իրենց հռետորաբանությունն է կամ ծրագրերը: Մինչդեռ Վրաստանի դեպքում «Ազգային շարժումը» հայտնի էր մարդու իրավունքների զանգվածային ոտնահարմամբ ամբողջ ինը տարի։ Օրինակ՝ «Օչիգավան ընդդեմ Վրաստանի» գործով Ստրասբուրգի Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը գտել է, որ Վրաստանի քրեակատարողական հիմնարկներում «համակարգային բռնություն և խոշտանգումներ» են եղել, այսինքն՝ կանխամտածված կառույց է ստեղծվել ճնշելու համար, զանգվածային ֆիզիկական և հոգեբանական բռնության կիրառում։ Նման ծանր հանցագործությունների համար դատվել են «Ազգային շարժման» մոտ 40 բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, այդ թվում՝ անձամբ նախկին նախագահ Սաակաշվիլին, մեկ նախկին վարչապետ և հինգ նախկին նախարարներ։ Ավելին, «Ազգային շարժումը» անգամ ընդդիմադիր դաշտում մշտապես սպառնում է վերսկսել այդ բռնությունն իր հակառակորդների նկատմամբ, եթե երբևէ վերադառնա իշխանության։ Որպես ընդդիմադիր կուսակցություն՝ «Ազգային շարժումը» հայտնի է դարձել որպես արմատական քաղաքական ուժ, որը մշտապես կոչ է անում տապալել լեգիտիմ իշխանությունը ոչ լեգիտիմ միջոցներով և 2012 թվականից ի վեր հրաժարվում է ճանաչել բոլոր ընտրությունների արդյունքները։ Միևնույն ժամանակ, նրա անդամները մշտապես հնչեցնում են ամենաթունավոր և բևեռացնող քաղաքական հռետորաբանությունը, նույնիսկ համեմատած այլ արմատական կուսակցությունների հետ: Վրաստանի Սահմանադրությունը հստակ չափանիշներ է սահմանում քաղաքական կուսակցությունն արգելելու համար։ Սահմանադրությունը հստակ ասում է, որ «քաղաքական կուսակցության ստեղծումն ու գործունեությունը, որի նպատակն է բռնությամբ տապալել կամ փոխել Վրաստանի սահմանադրական կառուցվածքը, ոտնահարել երկրի անկախությունը, ոտնահարել տարածքային ամբողջականությունը, կամ որը զբաղվում է պատերազմի կամ քարոզչությամբ։ Չի թույլատրվում բռնություն, որը հրահրում է ազգային, էթնիկական, տարածաշրջանային, կրոնական կամ սոցիալական բախումներ: Չի կարելի տարածքային հողի վրա քաղաքական կուսակցություն ստեղծել»,- գրել է Շալվա Պապուաշվիլին։
Ըստ Պապուաշվիլիի՝ ընտրություններում հաղթելուց հետո հիմնական քայլերից մեկը լինելու է «Ազգային շարժման» արգելման իրավական ընթացակարգ սկսելը։
«Ինչպես խոստացել էինք ժողովրդին, ընտրություններում հաղթելուց հետո մեր հիմնական քայլերից մեկը լինելու է «Ազգային շարժման» արգելման իրավական ընթացակարգ սկսելը։ Մեր սահմանադրությունն այս առումով հստակ հրահանգներ է տալիս՝ «Կուսակցությունը կարող է արգելվել միայն Սահմանադրական դատարանի որոշմամբ՝ օրգանական օրենքով սահմանված դեպքերում և սահմանված կարգով»։ Ինչպես ցանկացած այլ ժողովրդավարական երկրում, մեր կուսակցությունն ունի այս իրավական վեճը հարուցելու սահմանադրական իրավունքը, սակայն վերջնական որոշումը դատարանների ձեռքում է։ Վրաստանի դատարանը բազմիցս հաստատել է, որ այն բարեխիղճ է, պրոֆեսիոնալ և օբյեկտիվ։ Դա հաստատվեց մեր հակառակորդների կողմից վիճահարույց դարձրած բազմաթիվ դեպքերի օրինակով (օրինակ՝ «Ռուսթավի 2»-ի, Սաակաշվիլու, Գվարամիայի, Ախալայայի, Մելիայի և այլնի դեպքերը։ Ճիշտ է, վրացի դատավորներին մեղադրում էին քաղաքական կողմնակալության մեջ, սակայն Ստրասբուրգի Եվրոպական դատարանը հաստատեց վրացական դատարանի որոշումը բոլոր այս վիճահարույց գործերով։ Արտասահմանյան գործընկերներին ուղղված իմ կոչը կլինի զգույշ լինել վրացական արդարադատության նկատմամբ իրենց վերաբերմունքում, որպեսզի ընկալում չստեղծվի, որ նրանք միջամտում են արդարադատությանը և, հետևաբար, ժողովրդավարական գործընթացին։ Ուստի Վրաստանի կառավարությունը, մեր հասարակությունը և օտարերկրյա գործընկերները պետք է վստահեն մեր դատարանին, երբ խոսքը վերաբերում է «Ազգային շարժման» արգելմանը, որը, իմ խորին համոզմամբ, կլինի մեր քաղաքական համակարգի վերականգնման սկիզբը»,- գրել է Պապուաշվիլին։
