Սալոմե Զուրաբիշվիլին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին կոչ է անում սահմանել Կովկասյան լեզուների միջազգային օր
Սալոմե Զուրաբիշվիլին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին կոչ է անում սահմանել Կովկասյան լեզուների միջազգային օր

Ֆրանսիայի Հանրապետություն կատարած աշխատանքային այցի շրջանակներում Վրաստանի նախագահը մասնակցել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի 75-ամյակին նվիրված ֆորումին, որտեղ աշխարհի տարբեր երկրների ղեկավարներ հավաքվել են և խոսել ժամանակակից մարտահրավերների հաղթահարման, կազմակերպության կարևորության և դերի մասին:

«75 տարի է անցել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հիմնադրումից, այն բանից հետո, երբ ամեն ինչ արվեց մեզ մոտեցնելու և մարդկության ողջ ժառանգությունը պաշտպանելու համար, որպեսզի խաղաղ աշխարհում մենք կարողանանք նվիրվել այն ամենին, ինչը ստեղծում է մարդկության հարստությունը։ Մեզ դեռ նոր և ավելի ուժեղ մարտահրավերներ են սպասում։

Մեր ընդհանուր մշակութային ժառանգությունը մնում է ագրեսիայի առարկա, ագրեսիա, որն ուղղված է մեկի պատմությունը, մյուսի ինքնությունը և բոլորի մշակույթը ջնջելուն:

Կրթության հասանելիությունը, այն բարիքը, որը պետք է ամենից շատ բաժանվի, մնում է անհավասար բաշխված իրավունք, իրավունք, որն այսօր էլ արգելված է բազմաթիվ կանանց և երեխաների համար:

Այսօր մեր մոլորակի տարբեր մասերում հակամարտությունները, որոնք մենք ցանկանում ենք լուծել, ոչնչացնում են ոչ միայն հուշարձանները, այլև մշակույթը, պատմությունը և, իհարկե, համերաշխությունը։ Աֆղանստանը, Սիրիան, եթե նշենք այս երկու ամենաարդիական դեպքերը, ցավալի օրինակներ են մի իրականության, որը չի դադարում գոյություն ունենալ»,- ասել է Սալոմե Զուրաբիշվիլին։

Սալոմե Զուրաբիշվիլիի խոսքով՝ Վրաստանն ինքը կանգնած է այս մարտահրավերի առաջ։

«Աբխազիայում, Ռուսաստանի կողմից օկուպացված տարածքում, ինչպես նաև Հարավային Օսեթիայում, միջնադարյան բազմաթիվ եկեղեցիներ, տաճարներ և վանքեր գտնվում են կործանման եզրին և կանգնած են աղավաղման առաջ։ Դա ծառայում է միայն մեկ բանի՝ մեր տարածքներից ջնջել Վրաստանի հետքերը։ Այժմ վրացերենի ուսուցումն արգելված է։ Այլևս ոչ մի դպրոցում լեզուն չի դասավանդվում, վրացերենի դասերը փակվել են: Այսօր աբխազերենն ինքնին վտանգի տակ է, մշակութային իրավունքների հետ մեկտեղ ճնշված են մարդու իրավունքները։

Բոլոր դեպքերում բռնությունը ոչնչացնում է անհատին, նրա ինքնությունը և հասարակությունը։ Կարևոր է, որ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն արձագանքի արդի ժամանակների այս մարտահրավերներին, նույնիսկ որոշ ժամանակակից գործիքներով: Կարելի է մտածել, որ թվայնացումը կարող է նպաստել նրա պահպանմանը, ինչ ոմանք ցանկանում են վերացնել, այն հուշարձանների պահպանմանը, որոնք ագրեսորները փորձում են վերացնել։

Ես կցանկանայի կենտրոնանալ մեկ այլ կարևոր մարտահրավերի վրա, որն այսօր մեր և բոլոր հասարակությունների քաղցկեղն է: Դա ատելության լեզուն է, որը հարձակվում է կրթության և բանականության վրա և խանգարում մեզ հասկանալ միմյանց: Ահա թե ինչն է մեզ բաժանում և բևեռացնում՝ դա ատելության խոսք է, որն ուղեկցվում է կեղծ տեղեկություններով, և որոնք սոցցանցերն այդքան ուրախ տարածում են։

Վերջերս ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից ընդունված փաստաթուղթը՝ ուղղված սոցիալական ցանցերում ատելության խոսքին ոչնչացմանը, առաջին և ամենակարևոր քայլն է, որը մենք պետք է աջակցենք և կիսենք մեր բոլոր երկրների հետ։ Մենք պետք է համախմբվենք, որպեսզի հաղթենք ատելության լեզվին: Մենք պետք է համախմբվենք՝ պահպանելու այն լեզուները, որոնք օգնում են մեզ հասկանալ միմյանց, և որոնք իրենք անհետացման առարկա են։

Վերջում ուզում եմ ձեր ուշադրությունը հրավիրել կովկասյան լեզվաընտանիքի վրա, որը Եվրասիական մայրցամաքի ամենափոքր լեզվական ընտանիքն է, թեև ներառում է տասնյակ լեզուներ։ Աբխազերենն այն բազմաթիվ լեզուներից մեկն է, որը հնագույն ժամանակներից ներկայացնում էր Կովկասը և արաբները կոչում էին Լեզուների լեռ։ Կովկասյան ընտանիքի լեզուները, բացառությամբ վրացերենի, գտնվում են անհետացման եզրին գտնվող լեզուների ցանկում։

Ցանկանում եմ դիմել Ձեզ և այս կազմակերպությանը մի նախաձեռնությամբ, որն ուղղված է միջազգային հանրության ուշադրությունը գրավելուն և նրա ներգրավմանը Կովկասյան լեզուների միջազգային օրվա հաստատման գործում։ Մենք պետք է փրկենք այս լեզուները, ինչպես պետք է արգելենք ատելության խոսքը»,- ասել է Վրաստանի նախագահը։