ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդը բանաձեւ է ընդունել Վրաստանի օկուպացված տարածքների վերաբերյալ
Ժնեւում ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդը Վրաստանի օկուպացված տարածքների վերաբերյալ բանաձեւ է ընդունել՝ «Համագործակցություն Վրաստանի հետ»։
Խորհրդի նիստում Վրաստանի բանաձեւը ներկայացրել է Վրաստանի արտաքին գործերի նախարարի առաջին տեղակալ Լաշա Դարսալիան։
Իր ելույթում փոխնախարարը խոսել է Աբխազիայում և Վրաստանի Ցխինվալի շրջաններում մարդու իրավունքների ոտնահարման հետևանքով տեղում ստեղծված ծանր իրավիճակի մասին։ Ընդգծվել է Ռուսաստանի Դաշնության կողմից Վրաստանի տարածքների օկուպացման և դրանց նկատմամբ արդյունավետ վերահսկողության փաստը, ինչը հաստատվել է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի (ՄԻԵԴ) և Միջազգային քրեական դատարանի (ՄՔԴ) որոշումներով։
Ըստ Լաշա Դարսալիայի՝ չնայած Խորհրդի և ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարի բազմաթիվ դիմումներին, օկուպացիոն ուժը դեռևս թույլ չի տալիս հանձնակատարի գրասենյակին և մարդու իրավունքների այլ միջազգային մեխանիզմներին մուտք գործել օկուպացված շրջաններ։
Վրաստանի նախաձեռնած բանաձեւի քննարկման ժամանակ Եվրամիության, Բուլղարիայի, Ճապոնիայի, Լյուքսեմբուրգի եւ Ֆինլանդիայի պատվիրակությունները հանդես են եկել սատարող հայտարարություններով եւ կոչ արել Խորհրդի անդամներին աջակցել բանաձեւին։
Փաստաթղթին կողմ է արտահայտվել 24 անդամ։ Նշենք, որ նախորդ տարվա համեմատ ավելացել է բանաձեւի կողմնակիցների թիվը։
Հոկտեմբերի 11-ին ընդունված բանաձեւում առաջին անգամ արտացոլվել է Ռուսաստանի կողմից Աբխազիայի եւ Ցխինվալի շրջանների օկուպացիայի վերաբերյալ արձանագրությունը։ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի 2021-2024 թվականների որոշումների համաձայն՝ բանաձևը խոսում է Աբխազիայի և Ցխինվալի շրջանների օկուպացիայի և Ռուսաստանի՝ որպես մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների համար արդյունավետ վերահսկող ուժի պատասխանատվության մասին։
Բանաձեւում Մարդու իրավունքների խորհուրդը վերահաստատում է իր աջակցությունը Վրաստանի ինքնիշխանությանն ու տարածքային ամբողջականությանը միջազգայնորեն ճանաչված սահմաններում։
Մարդու իրավունքների խորհուրդը լուրջ մտահոգություն է հայտնում Ռուսաստանի կողմից օկուպացված Աբխազիայի և Ցխինվալի շրջաններում էթնիկ վրացի բնակչության նկատմամբ տարբեր տեսակի խտրականության և մարդու իրավունքների ոտնահարման փաստերի առնչությամբ։ Բանաձևում խոսվում է նաև միջազգային կազմակերպությունների գործունեության սահմանափակման և գրավյալ տարածքների նկատմամբ արդյունավետ վերահսկողություն իրականացնող ուժերի վստահության վերականգնմանն ուղղված ջանքերի մասին։
Խորհուրդը մտահոգություն է հայտնում, որ մարդու իրավունքների մոնիտորինգի միջազգային և տարածաշրջանային մեխանիզմներին թույլ չի տրվում մուտք գործել գրավյալ տարածքներ։ Հաշվի առնելով վերը նշվածը՝ Խորհուրդը պահանջում է անհապաղ և անսահմանափակ մուտք գործել ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարի գրասենյակ և օկուպացված Աբխազիայի և Ցխինվալի շրջաններում մարդու իրավունքների միջազգային ու տարածաշրջանային մեխանիզմներ։
Բանաձեւում Խորհուրդը ընդգծում է Ժնեւում 2008 թվականի օգոստոսի 12-ի հրադադարի համաձայնագրի հիման վրա ստեղծված միջազգային բանակցությունների կարեւորությունը։ Կարևորվում է նաև միջադեպերի կանխարգելման և դրանց վրա արձագանքման մեխանիզմների (IPRM) դերը Գալիում և Էրգնեթիում:
Ընդունված բանաձեւի համաձայն՝ ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդը հանձնարարում է ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարին բանավոր և գրավոր զեկույցներ ներկայացնել Խորհրդի հաջորդ՝ 58-րդ և 59-րդ նստաշրջաններում բանաձեւի կատարման վերաբերյալ։
Տեղեկությունը տարածում է Վրաստանի արտաքին գործերի նախարարության մամուլի ծառայությունը։
