Նյու Յորքում ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան 78-րդ նստաշրջանի շրջանակներում ընդունել է Վրաստանի և աշխարհի տարբեր տարածաշրջանների 63 երկրների նախաձեռնած` «Աբխազիայից, Վրաստանից և Ցխինվալի տարածաշրջանից/Հարավային Օսիա, Վրաստան ներքին տեղահանվածների և փախստականների կարգավիճակի մասին բանաձևը»: Տեղեկությունը տարածում է Վրաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը։

Գերատեսչության հաղորդմամբ, բանաձեւին աջակցել է 103 պետություն։

Ինչպես նշվում է ԱԳ նախարարության տեղեկատվության մեջ, Վրաստանը նշված բանաձեւը ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեային է ներկայացնում 2008 թվականից։

«Բանաձևը դատապարտում է Ռուսաստանի կողմից օկուպացված Վրաստանի շրջաններում բռնի ուժով իրականացված ժողովրդագրական փոփոխությունները, հաստատում է տեղահանվածների իրավունքը՝ անկախ էթնիկ պատկանելությունից՝ վերադառնալու իրենց տները արժանապատվորեն և անվտանգ, և ընդգծվում է նրանց սեփականության իրավունքները հարգելու և պաշտպանելու անհրաժեշտությունը։

Բանաձևը նաև կոչ է անում Ժնևի բանակցողներին ակտիվացնել ջանքերը Ռուսաստանի կողմից օկուպացված Վրաստանի շրջաններում անվտանգության և մարդու իրավունքների վիճակի բարելավման ուղղությամբ, ինչն իր հերթին կնպաստի ներքին տեղահանվածների և փախստականների վերադարձին իրենց տներ։

Բացի մարդասիրական համատեքստից, բանաձևն ունի նաև գործնական ազդեցություն, քանի որ այն հանձնարարում է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարին տարեկան զեկույց պատրաստել Վրաստանում բնակվող տեղահանված բնակչության իրավիճակի և բանաձեւի կատարման վերաբերյալ։ Վերոհիշյալը առանձնահատուկ նշանակություն է ստանում Ռուսաստանի կողմից օկուպացված Վրաստանի շրջաններում մարդու իրավունքների ծանր իրավիճակի և միջազգային մոնիտորինգի մեխանիզմների բացակայության պայմաններում, ինչը ևս մեկ խոչընդոտ է ներքին տեղահանվածների և փախստականների անվտանգ և արժանապատիվ վերադարձի համար, և որը Հատկապես կարևոր է հիմա, երբ, ի թիվս այլոց, Ռուսաստանը Ուկրաինայի դեմ ագրեսիայի արդյունքում փախստականների և ներքին տեղահանվածների թվի ռեկորդային աճի պատճառով աշխարհում հումանիտար բարդ իրավիճակն էլ ավելի է վատթարացել։

Նշենք, որ նշված բանաձեւը վերջին տարիներին արդեն դարձել է համաշխարհային նախաձեռնություն, քանի որ դրա համահեղինակների շարքը համալրել են տասնյակ երկրներ աշխարհի տարբեր տարածաշրջաններից։ Բանաձեւի համահեղինակությունը նրանց հնարավորություն է տալիս ավելի ակտիվորեն ներգրավվել միջազգային ջանքերում՝ հաղթահարելու ռուսական ագրեսիայի և օկուպացիայի հետևանքով ստեղծված ծանր հումանիտար իրավիճակը։ 2024 թվականին 64 երկիր դարձել է բանաձեւի համահեղինակ։

Բանաձեւի վերանայման ժամանակ հունիսի 4-ին աջակցության հայտարարություններ են արել Եվրամիությունը, Միացյալ Թագավորությունը, Լիտվան (Բալթյան և Սկանդինավյան երկրների անունից), Ուկրաինան, Ճապոնիան և Ավստրալիան (Կանադայի և Նոր Զելանդիայի անունից):

Այն, որ այս անգամ Վրաստանը կարողացավ ոչ միայն պահպանել, այլեւ մեծացնել բանաձեւի աջակցության տարեկան դինամիկան, պետք է համարել վրացական դիվանագիտության մեծ հաջողություն։

Բացի այդ, նշենք, որ այս տարի առաջին անգամ բանաձեւի քննարկմանը մասնակցել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 78-րդ նստաշրջանի նախագահ Դենիս Ֆրենսիսը, ով նստաշրջանում հանդես է եկել ելույթով։

Վրաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը շնորհակալություն է հայտնում բոլոր այն պետություններին, որոնք աջակցել են բանաձեւին և դարձել նախաձեռնության համահեղինակ։ Նշված որոշմամբ յուրաքանչյուր երկիր ևս մեկ անգամ աջակցել է ներքին տեղահանվածների և փախստականների վերադարձի իրավունքին և աջակցություն է հայտնել յուրաքանչյուր տեղահանվածի»,- ասված է տեղեկատվության մեջ։