Վրաստանի աշխարհառազմավարական դիրքը մեզ դարձնում է կամուրջ, որը կապում է Արևմուտքն ու Արևելքը, ինչպես նաև դարպաս դեպի ծով ելք չունեցող ութ երկրների՝ Հարավային Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի համար, որը հանդիսանում է Եվրամիության գլոբալ կապի քարտեզի ամենակարևոր հանգույցը, տրանսպորտային երթուղիների դիվերսիֆիկացումը և էներգառեսուրսների մատակարարումը Եվրոպա,- այս մասին Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին հայտարարել է Ռումինիայում, որտեղ մասնակցում է «Ռազմավարական գործընկերություն կանաչ էներգիայի զարգացման և բաշխման հարցերում» լիագումար նիստին:
Վարչապետը նշել է, որ ներկայիս աշխարհաքաղաքական մարտահրավերները և Ուկրաինայում շարունակվող պատերազմը ընդգծում են դիվերսիֆիկացման և ճկունության անհրաժեշտությունը էներգետիկ անվտանգության ոլորտում հրատապ մարտահրավերներին դիմակայելու համար։
Կառավարության ղեկավարը շնորհակալություն է հայտնել ռումինական կողմին՝ պատմական միջոցառումը կազմակերպելու և հյուրընկալելու համար, իսկ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենին՝ նախագծին աջակցելու համար։
«Ուրախ եմ դիմելու այսօրվա կարևոր հավաքի հարգարժան համայնքին։ Ցանկանում եմ շնորհակալություն հայտնել ռումինական կողմին պատմական նշանակություն ունեցող միջոցառումը հյուրընկալելու և կազմակերպելու համար։ Կցանկանայի նաև շնորհակալություն հայտնել Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենին այս նախագծին աջակցելու համար:
Ընթացիկ աշխարհաքաղաքական մարտահրավերները և Ուկրաինայում շարունակվող պատերազմն ավելի են ընդգծում դիվերսիֆիկացման և ճկունության անհրաժեշտությունը՝ էներգետիկ անվտանգության հրատապ մարտահրավերներին դիմակայելու համար: Վրաստանի աշխարհառազմավարական դիրքը, բնականաբար, մեզ դարձնում է Արևմուտքն ու Արևելքը կապող կամուրջ, ինչպես նաև մուտք դեպի ծով ելք չունեցող ութ երկրներ՝ Հարավային Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի: Որն է Եվրամիության գլոբալ կապի քարտեզի ամենակարևոր հանգույցը՝ տրանսպորտային ուղիների դիվերսիֆիկացման և Եվրոպա էներգառեսուրսների մատակարարման համատեքստում։
Հետևաբար, մենք կապակցումը դարձրեցինք առաջնահերթություն և մշակեցինք հատուկ տեսլական՝ կապելու կովկասյան տարածաշրջանն ու Եվրոպան: Մենք ակտիվորեն ներդրումներ ենք կատարում էներգետիկ, թվային և տրանսպորտային ենթակառուցվածքների ընդլայնման և արդիականացման գործում։ Այս ոլորտները մեզ համապատասխանեցնում են Եվրամիության նորմերին և չափորոշիչներին, ինչպես նաև այն պարտավորություններին, որոնք մենք ստանձնել ենք Ասոցացման համաձայնագրով, Խորը և համապարփակ ազատ առևտրի գոտում, Միասնական ավիացիոն գոտու մասին համաձայնագրով և Եվրոպական էներգետիկ միությամբ: Եվրոպայի հիմնական տրանսպորտային ցանցի ընդլայնումը և Արևելյան գործընկերության տնտեսական և ներդրումային պլանը կարևոր գործիքներ են առաջարկում ազգային և ավելի լայն տարածաշրջանային նշանակության ռազմավարական նախագծերին աջակցելու համար:
Մի քանի տարի առաջ, Վրաստանի նախաձեռնությամբ, աշխատանք սկսվեց նախագծի վրա, որը ներառում է Կովկասի տարածաշրջանի և Եվրոպայի էներգետիկ կապը բարձր լարման ստորջրյա հաղորդման գծի միջոցով։ Այսօր ստորագրելով կանաչ էներգիայի զարգացման և փոխանցման ոլորտում Ադրբեջանի, Վրաստանի, Ռումինիայի և Հունգարիայի միջև ռազմավարական գործընկերության մասին համաձայնագիրը՝ մենք հաստատում ենք մեր պատրաստակամությունը կանաչ էներգիայի մատակարարման համատեքստում սերտ համագործակցության համար։
Դուք քաջատեղյակ եք, որ Վրաստանը զգալի ներուժ ունի վերականգնվող աղբյուրներից ավելցուկային էներգիայի արտադրության հարցում, որը կարող է մատակարարվել հարեւան երկրներին։ Բացի Եվրոպայից, մենք ունենք անհրաժեշտ ենթակառուցվածք մեր բոլոր հարեւաններին էներգիա մատակարարելու համար։ Սևծովյան ստորջրյա էլեկտրահաղորդման մալուխը մեզ այս առումով կարևոր հեռանկար է տալիս։ Նշված նախագիծը կնպաստի վերականգնվող էներգետիկայի ոլորտի զարգացմանը և կմեծացնի Եվրամիության և Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի միջև տարանցման և առևտրի հնարավորությունը։ Այս նախագծի իրականացման արդյունքում, միացնելով Վրաստանի, Ռումինիայի, Ադրբեջանի և Հունգարիայի էլեկտրահաղորդման գծերն ու համակարգերը, Եվրոպան կկարողանա միացնել ոչ միայն Վրաստանը, այլև ողջ Հարավային Կովկասը։
2020 թվականի հունիսին Համաշխարհային բանկը հրապարակեց զեկույց՝ հիմնված Սևծովյան ստորջրյա մալուխի նախնական տնտեսական վերլուծության վրա՝ դրանով իսկ հաստատելով նշված նախագծի տնտեսական նպատակահարմարությունը։
2021 թվականի ապրիլի 26-ին Վրաստանի կառավարությունը մրցույթ է հայտարարել Սև ծովի ստորջրյա էլեկտրական մալուխի և թվային կապի կառուցման նախագծի տեխնիկատնտեսական հիմնավորման համար։ Ընտրությունը կատարվել է Համաշխարհային բանկի գնումների ընթացակարգերի համաձայն և հաղթողը հայտարարվել է։ Ուսումնասիրությունը սկսվել է 2022 թվականի մայիսի 11-ին և այնտեղից կավարտվի 18 ամսից։
Այս ուղղությամբ ուզում եմ ընդգծել, որ տարածաշրջանում փոխկապակցման և էներգիայի տարանցման հնարավորությունների զարգացումը իմ կառավարության համար ռազմավարական նշանակության հարց է։ Որպես վստահելի տարանցիկ գործընկեր՝ Վրաստանը հիդրո ռեսուրսների մատակարարման շղթայում կարևոր օղակ է Կասպից ծովի ավազանից դեպի արևմուտք էներգակիրների տարանցման հիմնական տարածաշրջանային երթուղու մեջ:
Մեր երկրների միջև ռազմավարական գործընկերության զարգացումը նոր հարթություն է տեղափոխում այս նախագծի իրականացումը։ Ցանկանում եմ կրկին հաստատել, որ Վրաստանն ունի ամենամեծ ներուժը վերականգնվող էներգիայի արտադրության և արտահանման ուղղությամբ, ինչը կնպաստի Եվրոպայի էներգետիկ անվտանգության ամրապնդմանը»,- ասել է Իրակլի Ղարիբաշվիլին։
