Իլիա Երկրորդ. Մոտենում է հատուկ ամսաթիվ բոլոր վրացիների և Վրաստանի բոլոր քաղաքացիների համար - մայիսի 26-ը, ուզում եմ այսօր նախօրոք շնորհավորել ձեզ Վրաստանի Անկախության օրվա առթիվ
Մոտենում է բոլոր վրացիների և Վրաստանի բոլոր քաղաքացիների համար նշանավոր օրը՝ մեր երկրի անկախության վերականգնման օրը՝ մայիսի 26-ը: Այսօր նախօրոք ցանկանում եմ շնորհավորել ձեզ Վրաստանի Անկախության օրվա առթիվ։ Թող Աստված Իր ողորմությամբ պահպանի ողջ Վրաստանը, ձեզանից յուրաքանչյուրին,- ասված է Վրաստանի կաթողիկոս-պատրիարք Իլիա Երկրորդի նամակում։
«Բոլոր վրացիների և Վրաստանի բոլոր քաղաքացիների համար ուշագրավ ամսաթիվ է մոտենում՝ մեր երկրի անկախության վերականգնման օրը՝ մայիսի 26-ը։ Այս իրադարձությունը տեղի է ունեցել 1918 թվականին, և Վրաստանի Ուղղափառ Եկեղեցու ինքնավարության հռչակումը դրանից մեկ տարի առաջ էր։ Այս երկու ամենակարևոր փաստերով Վրաստանը վերականգնեց ավելի քան 100 տարի առաջ վերացված մեր եկեղեցու և երկրի ինքնիշխանությունը և դարձավ անկախ, ինքնակառավարվող պետություն։ Հասարակական մեծ ուրախության և տոնակատարության ժամանակ էր, որը մենք նույնպես նշում ենք այս զգացումով, բայց այսօր ուզում ենք հիշել նաև այլ իրադարձություններ։
Ինչպես հայտնի է, երկրի անկախությունը տևեց միայն մինչև 1921 թվականը, թեև մարդկանց մեծ լիցք տվեց և ներծծեց ազատության համար պայքարի ոգով. Այդ իսկ պատճառով, երբ բոլշևիկները վերցրեցին իշխանությունը, մեր հասարակությունը, ողջ Վրաստանը ի սկզբանե դեմ էին նրանց բռնի ռեժիմին և ամբողջ վճռականությամբ փորձում էին ձերբազատվել դրանից։ Քաքուցա Չոլողաշվիլիի և այլոց հետ հեծելազորային կազմավորման և ժողովրդի ապստամբության նախապատրաստական աշխատանքները ղեկավարել է գերազանց հայրենասեր, Վրաստանի Անկախության ակտի տեքստի հեղինակ, Թբիլիսիի համալսարանի հիմնադիրներից մեկը, Վրացական եկեղեցու ինքնավարության վերականգնման մասնակից, Ազգային դեմոկրատական կուսակցության նախագահ, սուրբ Իլիայի (Ճավճավաձե) զարմիկ, Կոտե (Կոնստանտինե) Աբխազին (Շերվաշիձե): Բայց դավաճանը դավաճանեց դավադիրներին։
Ուղիղ 100 տարի առաջ Թբիլիսիում՝ Վակեի այգու տարածքում, չեկիստները գնդակահարեցին մեր ժողովրդի լավագույն հատվածի կարկառուն ներկայացուցիչներին՝ հայրենիքի անկախության համար պայքարող ռազմական կենտրոնի բոլոր 15 անդամներին։ Նրանք էին՝ 1. Ազգային դեմոկրատական կուսակցության նախագահ, ռազմական կենտրոնների ղեկավար, գեներալ Կոտե Աբխազին 2. Գլխավոր շտաբի անդամ, գեներալ Ալեքսանդր Անդրոնիկաշվիլին 3. Գեներալ Վարդեն Ծուլուկիձեն 4. Գնդապետ Ռոստոմ Մուսխելիշվիլին 5. Գնդապետ Գիորգի Խիմշիաշվիլին 6. Գնդապետ Էլիզբար Գուլիսաշվիլին 7. Գնդապետ Ալեքսանդր Մաճավարիանին 8. Գնդապետ Դիմիտրի Շեթելին 9. Ռոթմիստեր Սվիմոն (Սիմոնիկա) Բարգատիոն-Մուխրանելին 10. Ռոտմիստեր Փարնաոզ Կարալաշվիլին 11. Լեյտենանտ Լեւան (Լելո) Կլիմիաշվիլին 12. Ռազմական պաշտոնյա Նիկոլոզ Զանդուկելին 13. Ջեյսոն Կերեսելիձեն 14. Սվիմոն Ճիաբրիշվիլին 15. Իվանե Քութաթելաձեն։ Կոտե Աբխազիի վերջին խոսքերն էին. «Ես երջանիկ եմ մահանում, քանի որ արժանի եմ դարձել Վրաստանի զոհասեղանին բերելու։ Իմ մահը հաղթանակ կբերի Վրաստանին»։
Մեր ժողովուրդը, հատկապես երիտասարդները, պետք է իմանան այդ հերոսների անունները, խորհրդային աթեիստական ռեժիմի դեմ Վրաստանի համար իրենց զոհաբերածների պատմությունը, քանի որ այս անցյալն է մեր անկախության հիմքը, մեր ներկան։ Թող Աստված երկնքի արքայությունը շնորհի Կոնստանտին Շերվաշիձեին (Կոտե Աբխազի) և նրա ընկերների ու Վրաստանին նվիրված նրա ընտանիքի բոլոր անդամների անմահ հոգիներին և խաղաղությամբ օրհնի նրանց սերունդներին։ Նախապես ցանկանում եմ շնորհավորել ձեզ Վրաստանի Անկախության օրվա առթիվ։ Թող Աստված իր ողորմությամբ պահպանի ողջ Վրաստանը՝ ձեզանից յուրաքանչյուրին, թե՛ Վրաստանում ապրողներին, թե՛ հայրենիքի սահմաններից դուրս գտնվողներին։ Թող Աստված օրհնի ձեզ խաղաղություն և հոգևոր ուրախություն»,- ասված է պատրիարքի հայտարարության մեջ։