ყოველი აკორდი იმ გაცოცხლებულ მოგონებებში სახიერდებოდა, ბავშვური გულუბრყვილო სიხარულით და ცხოვრებისეული  გამოცდილებებით მხრებდამძიმებული მოხუცის ტკბილი ნაღველით განიცდიდა ჩრდილოვანი ჭალების მაცოცხლებელ სიგრილეს, მზით გაფიცხებული ყანების ვნებიან სიმხურვალეს, რომელშიც პირველი სიყვარულის შიში და სიტკბოებაც იღვიძებდა და უკვე დაძაბუნებული ბებრული ხორცის უნიათო სურვილით სავსავებდა, როგორც წყალწყალა ჭიაყელა ნაადრევი გაზაფხულის მოფუჟუნე მზეზე, აყვავებულ ბაღში მოფაცურე ფუტკრების ბზუილიც ესმოდა და მინდვრებში მოფარფატე პეპლების შარიშურიც და რომელიღაც პასაჟმა სამზადის ბინდბუნდში მოფათურე ბებიის ხმაც კი გაახსენა, ყველს აკოცე და ჭადს უკბიჩე, ბებიაო, რომ ეუბნებოდა – ეს ადგილი განსაკუთრებული მონდომებითა და წარმატების იმედით აღწერა, რადგან იმან, ვისთვისაც ამ მოთხრობას და საერთოდ ყველაფერს წერდა, ერთხელ გაიხსენა, როგორ იდგა მიცვალებული ბებიის კუბოსთან და ვერაფრით ვერ მიმხვდარიყო, თუ რა დაემართა ბებიას, ასე გაუნძრევლად და უპროტესტოდ რომ იწვა ყვავილებში და რატომ იყო დამწუხრებული იმდენი ხალხი, მაგრამ მერე მის დამჭკნარ, გულზე დაკრეფილ ხელებს დააკვირდა და უცებ მეხის გავარდნასავით მისწვდა მის შეგნებას, რომ ეს ხელები აწი ვერასოდეს ვეღარ ამოიყვანდა ყველს კრიალა ქოთნიდან და იქვე ჩაცუცქულ ბიჭს ვერ მიაწოდებდა ჩვილ, ღაბუა წიწილასავით თბილად მფეთქავ “ჭაჭუას” და ამის წარმოდგენაზე სინანულით აღრიალდა, აქამდე მდუმარე შაოსანმა ქალებმა კი მისი ტირილის გაგონებაზე თავ-პირში ხელები წაიშინეს, ღაწვები ჩამოიხოკეს და ისეთი წივილ-კივილი და ზარი შექმნეს, რომ ბიჭს ეგონა, ესენიც ჩემს სატკივარს ტირიანო და უბედურებისაგან თავზარდაცემული მთლად გადაფიჩინდა. და ეს ადგილი გულის გამხეთქავი სიამაყით წაუკითხა, რადგან დარწმუნებული იყო, მჭადის და ყველის ამბავი დაახლოებით იმავე განცდას გადმოსცემსო, იმან კი, ჩვეულებისამებრ, გამამხნევებლად დაჰკრა ხელი მხარზე, კარგიაო, უთხრა, ოღონდ ეს მოხუცი არ ვარგა სამაგისოდ, ან მუსიკა ყოფილა უვარგისი, რადგან მუსიკით ტკბობა იმას კი არ ნიშნავს, ბავშვობა ან სიბერე გაგახსენდეს, არამედ იმას, რომ მთელი სულით და გულით, მთელი არსებით შერწყმული ხარ ამ მუსიკასთან, რომ შენში სულის ლტოლვიდან იბადება და ძველს კი არ გახსენებს – ახალთან გაზიარებს, წარსულში კი არ მიჰყავხარ, – მომავალში მიგაქანებს, მომავლის ცოდვებსა და განცდებში გაგრძნობინებს ბედნიერებას, უზენაეს სიმართლეს გაგიმხელს, იმ სიმართლეს, არსაიდან რომ არ შემოევლება, სხვა რომ არაფერი არსებობს იმ სიმართლის გარდა, მარტო ის რომაა და სიკეთეს რომ მოგაწყურებს, აი, ამას რომ იგრძნობ, მაშინ სხვა საქმეაო, ყველი და მჭადი კი მართლაც კარგად გამოგსვლია, ყოჩაღ, მთლადცხონებული ბებიაჩემი გამახსენდა, იმანაც მასე იცოდა, დალოცვილმაო, ოღონდ მუსიკა არაფერ შუაშია, მოაშორე და მშვენიერი მოთხრობა გამოვაო და უცებ გადაიხარხარა თავისი გამბითურებელი და თავლაფის დამსხმელი სიმართლის გასაქარწყლებლად, ბოდიშის მოსახდელად, მომნანიებლად, როგორც იცოდა ხოლმე ყოველთვის. მე კი რამდენიმე დღის გაბოროტებული სამზადისისა და ტვინის ჭყლეტის შემდეგ ისევ თავგანწირვით მივუჯდებოდი მაგიდას და ვწერდი მოთხრობას ერთ ახირებულ კაცზე, რომელსაც ძალიან უყვარდა ბავშვები და მათ გასახარებლად ასეთი რამ მოიმოქმედა: მოულოდნელად ისკუპა ცირკის არენაზე და შეეცადა ზურგზე მოხტომოდა საშინლად გაჯიუტებულ ჯორს, რომელიც ტყუპტყუპ ტლინკებს ისროდა, საკბენლად ეტანებოდა კაცს და სათოფეზე არ იკარებდა არც შიშისაგან თმააბურძგნულ კლოუნებს და არც ვითომ საშინლად გაოცებულ მომთვინიერებელს, ახირებული კაცი კი ბედნიერი ბავშვების სიცილ-კისკისში ქიჩმაჩობდა, წამდაუწუმ ძირს ეპერტყებოდა, სამოსიც სულ შემოეფლითა, მაგრამ იქამდე არ მოეშვა ამ შეურაცხმყოფელი თავდასხმებით გაცოფებულ პირუტყვს, ვიდრე იმან ბოლოს და ბოლოს ტლინკი არ ჩააზილა და ნეკნები არ ჩაულეწა. ტკივილისაგან გონდაბინდული კაცი არენიდან საკაცით გაჰყავდათ, მას კი ბედნიერების ცრემლები ადგა თვალებზე, რადგან ჩალეწილი ნეკნების საფასურად ბავშვების სიხარულით გაბრწყინებული სახეები მიჰქონდა. და როცა ეს მოთხრობაც სულმოუთქმელად ჩავიკითხე, იმან ჩემივე დიქციის გამოჯავრებით თქვა: “სასტიკი ვირი! სასტიკი ბავშვები!” მე კი ასეთი მიუხვედრებლობით თუ სიჯიუტით გაღიზიანებულმა, ღვარძლიანად ვუთხარი, რომ აქ არც ვირი იყო მთავარი და არც ბავშვები, არამედ კაცი, რომელმაც სხვისი სიხარულისათვის… “სასტიკი კაცი!” – ტყვიასავით დამახალა მან და ენა ჩამაგდებინა. ეს უკვე მეტისმეტი იყო, სასტიკი კაცი! მე უკვე მძულდა ეს სასტიკი კაცი ისევე, როგორც მონას სძულს თავისი დამმონებელი, მაგრამ მიყვარდა კიდეც ისეთივე ბრმა და აუხსნელი სიყვარულით, როგორც იმავე მონას თავისი სულთამხუთავი. და კვლავ შეპყრობილივით განვაგრძობდი წერას, რადგან მაინც მქონდა იმედი, რომ ბოლოს და ბოლოს დადგებოდა დღე, როდესაც თავისუფლებას მოვიპოვებდი. ვგრძნობდი, რომ ნელ-ნელა ვუახლოვდებოდი საკუთარ თავს და უწინდებურად აღარ ველოდებოდი მისი სიმართლის კარნახს, მაგრამ მხოლოდ ვუახლოვდებოდი. ჯერ ისევ მისი ტყვე ვიყავი და მძულდა, მეზიზღებოდა, ვნატრობდი, რომ მანქანა დასჯახებოდა, ვინმეს მოეკლა, გამქრალიყო ჩემი ცხოვრებიდან, რომ ხელ-ფეხი გამხსნოდა, თავისუფლად ამომესუნთქა და ისევ მეცხოვრა, როგორც მომეპრიანებოდა, არ მეგრძნო მისი უზურპატორული სიმართლის თვალთვალი და დევნა, რომ, ბოლოს და ბოლოს, მიმეთვისებინა და დამეჩემებინა ყველაფერი, რაც მისი იყო, რაც ამ აუტანელ საპყრობილეში გამომწყვდეულ თავისუფლებას მომიტანდა, თუნდაც ასეთ თავისუფლებას, ჯანდაბას ჩემი თავი, თუნდაც ასეთს, ყველაზე იოლსა და შესაძლებელს, რაზეც კი ოცნება შემეძლო. ჯერჯერობით კი მხოლოდ ვუახლოვდები, შიშით, სიფრთხილით, მოუშორებლად აკვიატებული ავი წინათგრძნობით. შემდეგ მივხვდი, თუ რა იყო ეს ავი წინათგრძნობა, მერე, როცა ერთმანეთს დავშორდით და ისეთივე მოუცილებელი წარსული გახდა ჩემთვის, როგორც იმათთვის, ვინც ჩემამდე და ჩემს მერე შეხვედრია და ხანმოკლე ურთიერთობის შემდეგ უკან მოუხედავად განშორებია. უკან მოუხედავად! მე სწორედ ან უკან მოხედვის მეშინოდა, მომავლიდან უკან მოხედვის, იმ წუთის წინასწარ განცდა მაშფოთებდა, როცა დიდი ხნის მერე სადმე შევხვდებოდით და აღარაფერი გვექნებოდა ერთმანეთისთვის სათქმელი, როცა ჩვენი მეგობრების წლები მიცვალებულის ცხედარივით დაესვენებოდა ჩვენ შორის და უხერხულ დუმილს გვაიძულებდა, მხოლოდ იმაზე გვაფიქრებდა,